Áèîñèíòåçà íà âòîðè÷íè ìåòàáîëèòè

ÂÌ ïðåäñòàâëÿâàò ìîëåêóëíè âåùåñòâà , êîèòî ñå ñèíòåçèðàò îò ÌÎ îáèêíîâåíî íà ïîñëåäíèòå ôàçè îò ðàñòåæíèÿ öèêúë. Âúïðåêè , ÷å òåçè ìåòàáîëè íå ñà íåîáõîäèìè çà ðàñòåæà , ìîãàò äà èãðàÿò âàæíà ðîëÿ â æèçíåíàòà äåéíîñò íà îðãàíèçìà,êîéòî ãè ïðîèçâåæäà. Ñèíòåçèðàò ñå â ñìåñ, ñ òÿñíî ñâúðçàíè õèìè÷íè âåùåñòâà,íàïðèìåð ïðè àíòèáèîòèöèòå ñúùåñòâóâàò 3 íåîìèöèíà , 10 ïîëèëèêñèíè , 20 ïåíèöèëèíè. Âñåêè îò òåçè ïðîäóêòè ñå èçðàáîòâà îò òåñåí òàêñîíîìè÷åí ðåä îðãàíèçìè,êîèòî ìíîãî ëåñíî ãóáÿò ñáîñîáíîñòòà ñè çà ïðîäóêöèÿ.âñëåäñòâèå íà ìóòàöèÿ.Ñðåä ÂÌ ìíîãî äîáðå èçâåñòíè ñà àíòèáèîòèöè , ìèêîòêñèíè è ïèãìåíòè. ìîìåíòà ñà îïèñàíè íàä 2000 àíòèáèîòèêà , êàòî 2/3 ñå ïðîäóöèðàò îò àêòèíîìèöåòè. Ïîñòîÿííî ñå îòêðèâàò íîâè àíòèáèîòèöè,îò 50 äî 100 àíòèáèîòèêà ãîäèøíî.Ñïîñîáíîñòòà íà íÿêîè âèäîâå îðãàíèçìè äà ïðîäóöèðàò àíòèáèîòèöè ñà èçêëþ÷èòåëíî ãîëåìè , íàïðèìåð ùàìîâå íà Streptomyces griseus èçîáèëñòâàò îò òåõíè÷åñêè äåòàéëè è ëèïñâàò ïðèíöèïèòå íà òåçè ïðîöåñè.Ìíîãî âàæåí ìîìåíò îò ñèíòåçàòà íà àíòèáèîòèöè å ñèíòåçàòà íà ò. íàð. ïðåäøåñòâåíèöè.

ïîñðåäñòâîì êîéòî ÌÎ,ïðîäóöèðàùè àíòèáèîòèöè,ïðåäîòâðàòÿâàò ñîáñòâåíîòî ñè ñàìîóáèéñòâî. íà÷àëîòî íà òðîôîôàçàòà áîëøèíñòâîòî ÌÎ ñà ÷óâñòâèòåëíè êúì ñâîèòå ñîáñòâåíè àíòèáèîòèöè è ñàìî çà èäèîôàçàòà å õàðàêòåðíî ,÷å ñòàâàò ôèçèîëîãè÷íî ðåçèñòåíòíè êúì àíòèáèîòèöèòå,êàòî ïðîèçâåæäàò ôàêòîðè,êîèòî â êðàÿ íà òðîôîôàçàòà ïðåîðèåíòèðàò ïðîöåñà íà îáðàçóâàíå íà ÂÌ,íî ñà íåèçâåñòíè.Íèå çíàåì ñàìî ,÷å îáðàçóâàíåòî ïðîäóêò îáèêíîâåíî çàïî÷âà â ìîìåíò,êîãàòî îò ñðåäàòà èç÷åçâà íÿêîé õðàíèòåëåí êîìïîíåíò. õîäà íà åäíè ôåðìåíòàöèè çà èçòîùàâàùè ôàêòîðè ñëóæàò ëåñíî óñâîèìè çàõàðè,à â äðóãè – àçîò èëè ôîñôîð.Âúçìîæíî å òåçè îãðàíè÷åíèÿ ïðè ïîñòúïâàíåòî â ÌÎ íà íåäîñòàòú÷íî õðàíèòåëíè âåùåñòâà äà ñå îáóñëàâÿò îò òîâà,÷å èíäóêòîðè íà åíçèìèòå íà âòîðè÷íèÿ ìåòàáîëèçúì ïîä âëèÿíèå íà êàòàáîëèòíî ïîòèñêàíå.Êàêúâòî è äà å èñòèíñêèÿ ìåõàíèçúì ,íÿìà ñúìíåíèå , ÷å â êðàÿ íà òðîôîôàçàòà ïðîòè÷àò ñåðèîçíè èçìåíåèÿ â åíçèìíèÿ ñúñòàâ íà êëåòêèòå è ÷å â òîçè ìîìåíò âíåçàïíî ñå ïîÿâÿâàò åíçèìè , ñïåöèôè÷íî îòíàñÿùè ñå êúì îáðàçóâàíåòî íà ÂÌ.Íàïðèìåð ïîÿâàòà íà àìèíèäòðàíñôåðàçà ñòèìóëèðà îáðàçóâàíåòî íà ñòðåïòîìèöèí , àöèëòðàíñôåðàçà-ïåíèöèëèí , îêñèäîðåäóêòàçà-òèëîçèí.

Äîêàçàòåëñòâà çà òîâà , ÷å èíäóêöèÿòà íà åíçèìèòå èìà îïðåäåëåíà ðîëÿ â ïðîäóêöèÿòà íà ÂÌ , ñà áèëè ïîëó÷åíè ïðè èçñëåäâàíå ðîëÿòà íà òðèïòîôàíà êàòî ñòèìóëàòîð íà áèîñèíòåçàòà íà àëêîëîèäèòå ïðè ãúáèòå îò ðîä Claviceps

Penicillium â ñòàäèÿ íà èäèîôàçàòà èíõèáèðà ñîáñòâåíàòà ñè ñèíòåçà.Ïðè ñèíòåçàòà íà àëêàëîèäè ïúðâèÿò ñïåöèôè÷åí åíçèì îò ìåòàáîëèòíàòà âåðèãà-äèìåòèëàìèíîòðàíñôåðàçà-ñå èíõèáèðà íà ïðèíöèïà íà îáðàòíàòà âðúçêà îò äâà àëêàëîèäà , ïðåäñòàâëÿâàùè êðàéíè ïðîäóêòè îò áèîñèíòåçàòà.Áèîñèíòåçàòà íà ïåíèöèëèí îò Penicillium chrysogenum L L Streptomyces griseus

Êàòàáîëèòíîòî ïîòèñêàíå ñå íàáëþäàâà ïðàêòè÷åñêè ïðè ïîëó÷àâàíåòî íà àíòèáèîòèöè ìíîãî ïðåäè äà å ðàçáðàíà ïðèðîäàòà íà ïðîöåñà.Ïðè ðàçðàáîòâàíåòî íà îïèòè çà ôåðìåíòàöèÿ 1940ã. , ñâúðçàíà ñ ïðîèçâîäñòâîòî íà ïåíèöèëí, å áèëî óñòàíîâåíî ,÷å áúðçîóñâîâîÿâàíàòà ãëþêîçà å èçêëþ÷èòåëíî ñëàá ñóáñòðàò çà ïðîäóêöèÿ íà ïåíèöèëèí.Îò äðóãà ñòðàíà ëàêòîçàòà áàâíî ñå èçðàçõîäâà çà ðàñòåæà íà ïðîäóöåíòà , íî ïðåêðàñíî ïîääúðæà îáðàçóâàíåòî íà ïåíèöèëèí.ßðâèñ è Äæîíñúí ðàçðàáîòâàò êëàñè÷åñêà ñðåäà , êîÿòî âêëþ÷âà ãëþêîçà è ëàêòîçà. òàêàâà ñðåäà ãëþêîçàòà áúðçî ñå èçðàçõîäâà ïî âðåìå íà òðîôîôàçàòà.Ñëåä èç÷åðïâàíå íà ãëþêîçàòà Penicillium chrysogenum ïðåâêëþ÷âà íà êúì óñâîÿâàíå íà ëàêòîçà è àíòèáèîòèêúò ñå ïðîäóöèðà ïðè îòñúñòâèå íà ðàñòåæ.Ëàêòîçàòà íå ñëóæè êàòî ñïåöèôè÷åí ïðåäøåñòâåíèê çà ñèíòåçàòà íà ïåíèöèëèí.Íåéíîòî çíà÷åíèå ñå çàêëþ÷àâà â áàâíîòî é óñâîÿâàíå.Áàâíîòî ïîäàâàíå íà ãëþêîçà êúì ñðåäàòà ïðè ïðîèçâîäñòâîòî íà ïåíèöèëèí å çàìåíåíî ñ äîáàâÿíåòî íà ëàêòîçà è â íàøè äíè.Ëèìèòèðàùàòà êîíöåíòðàöèÿ íà ãëþêîçàòà ïî âñÿêà âåðîÿòíîñò ïîääúðæà êàòàáîëèòå íà íèñêî íèâî.Ãîëÿì áðîé äðóãè ôåðìåíòàöèè íå ìîãàò äà ñå ïðîâåäàò ïðè íàëè÷èå íà ãëþêîçà , âñëåäñòâèå íà êîåòî ñå èçïîëçâà äðóã èçòî÷íèê íà Ñ.Íàïðèìåð ïðè ôåðìåíòàöèÿòà íà íåîìèöèí íà÷àëîòî íà èäèîôàçàòà ìîæå äà ñå èçêëþ÷è äî ïúëíîòî èçïîëçâàíå íà ñúäúðæàùàòà ñå â ñðåäàòàò ãëþêîçà.Ïðè ôåðìåíòàöèÿòà íà àêòèíîìèöèí å äîêàçàíî ïðèñúñòâèåòî íà åíçèì , êîéòî âúâ âèñøà ñòåïåí å ÷óâñòâèòåëåí êúì ïîòèñêàíåòî íà ãëþêîçàòà-ôåíîêñàçèíñèíòåòàçà.Òo

÷å âúòðåêëåòú÷íîòî ñúäúðæàíèå íà ÀÒÔ ïðè Streptomyces aerofaciens Streptomyces aerofaciens