Gedaanteverwisseling door ziekte en lijden

Gedaanteverwisseling door ziekte en lijden

Ziekte omzetten in verlichting

Overgave is innerlijke aanvaarding van wat is, zonder enig voorbehoud. We hebben het over je leven - dit moment - en niet over de omstandigheden of toestanden in je leven, wat ik je levenssituatie noem.

Ziekte is een deel van je levenssituatie. Als zodanig heeft het een verleden en een toekomst. Verleden en toekomst vormen een ononderbroken continuüm, tenzij je de verlossende macht van het Nu activeert door je bewuste aanwezigheid. Zoals je weet, is er onder de uiteenlopende omstandigheden van je levens situatie, die zich in de tijd bevindt, iets dat die­per, essentiëler is: je Leven, je Zijn in het tijdloze Nu.

Omdat er in het Nu geen problemen zijn, is daar ook geen ziekte. Je geloof in een etiket dat iemand op je toestand heeft geplakt, houdt die situatie in stand, geeft er kracht aan en maakt een schijnbaar concrete werkelijkheid van een tijdelij­ke onevenwichtigheid. Het verleent er niet alleen werkelijk­heid en concreetheid aan, maar ook continuïteit in de tijd.

Als je je concentreert op dit moment en er niet men­taal etiketten op gaat plakken, wordt ziekte geredu­ceerd tot een van de volgende factoren: lichamelij­ke pijn, zwakte, ongemak of invaliditeit. Daar geef je je aan over - NU. Je geeft je niet over aan het idee van 'ziekte'.

Laat het lijden je dwingen het huidige moment in te gaan, een toestand van intense bewuste aanwezig­heid te betreden. Gebruik het om de verlichting te bereiken.

Overgave verandert niet wat is, in elk geval niet direct. Overgave verandert jou. Als jij veranderd bent, verandert je hele wereld, omdat de wereld slechts een afspiegeling is.

De ziekte is het probleem niet. Jij bent het probleem - zolang het ikzuchtige verstand het voor het zeggen heeft.

Als je ziek bent of invalide, moet je niet gaan den­ken dat je op de een of andere manier gefaald hebt, hoef je je niet schuldig te gaan voelen. Verwijt het leven niet dat het je oneerlijk behandelt, maar maak jezelf ook geen verwijten. Dat is allemaal verzet.

Als je een ernstige ziekte hebt, gebruik die dan voor verlichting. Als er iets 'slechts' in je leven komt, gebruik dat dan voor verlichting.

Haal de tijd uit de ziekte. Geef er geen verleden of toekomst aan. Laat de ziekte je dwingen tot een in­tens bewustzijn van het huidige moment - en let op wat er dan gebeurt.

Je moet alchemist worden. Zet laagwaardig metaal om in goud, lijden in bewustzijn, een ramp in verlichting.

Ben je ernstig ziek en ben je nu boos om wat ik net heb ge­zegd? Dat is dan een duidelijk teken dat de ziekte een deel is geworden van je zelfbesef en dat je nu je identiteit verdedigt - en de ziekte ook.

De toestand die het etiket 'ziekte' draagt, heeft alleen niets te maken met wie jij in werkelijkheid bent.

Dus als er een ramp gebeurt of er gaat iets vreselijk 'mis' ­ziekte, invaliditeit, het verlies van je huis, al je geld of een maatschappelijk bepaalde identiteit, het afbreken van een hechte relatie, de dood of het lijden van een geliefde - be­denk dan dat er ook een andere kant is, dat je maar één stap verwijderd bent van iets ongelooflijks: een volkomen alche­mistische omzetting van het laagwaardige metaal pijn en lij­den in goud. Die ene stap heet overgave.

Ik wil daarmee niet zeggen dat je in zo'n situatie gelukkig wordt. Dat word je niet. Maar de angst en de pijn worden omgezet in een innerlijke vrede en rust die uit een heel diepe plek voortkomen - uit het Ongemanifesteerde zelf. Het is 'de vrede van God, die het begrip te boven gaat'. In vergelijking daarmee is geluk een heel oppervlakkige ervaring.

Met deze stralende vrede komt het besef - niet op het niveau van je verstand maar uit de diepte van je Zijn - dat je onver­nietigbaar en onsterfelijk bent. Dat is geen geloof. Het is de absolute zekerheid die geen uiterlijk bewijs uit een secundai­re bron meer nodig heeft.

Lijden omzetten in vrede

In bepaalde extreme situaties is het misschien nog steeds on­mogelijk voor je om het Nu te aanvaarden. Maar je krijgt al­tijd nog een tweede kans als je je overgeeft.

Je eerste kans is je op elk moment over te geven aan de werkelijkheid van dat moment. In de wetenschap dat wat is niet ongedaan gemaakt kan worden ­omdat het er al is - zeg je ja tegen wat is of je aan­vaardt wat er niet is.

Dan doe je wat je doen moet, wat de situatie van je verlangt.

Als je deze toestand van aanvaarding vasthoudt, schep je geen negativiteit, geen lijden en geen on­geluk meer. Je leeft dan in een toestand van geen-verzet-bieden, een staat van genade en licht­heid, bevrijd van strijd.

Wanneer je daartoe niet in staat bent, wanneer je die kans voorbij laat gaan - hetzij omdat je onvoldoende bewuste aan­wezigheid kunt opbrengen om te voorkomen dat bepaalde tot gewoonte geworden en onbewuste verzetspatronen bij je op­komen, of omdat de situatie zo extreem is dat je die absoluut niet kunt aanvaarden - dan schep je een vorm van pijn, een vorm van lijden.

Het lijkt er misschien op dat de situatie het lijden veroor­zaakt, maar ten diepste is dat niet zo - je verzet doet dat.

Dan komt de tweede kans op overgave: als je niet kunt aanvaarden wat buiten je is, aanvaard dan wat in je is. Als je de uiterlijke toestand niet kunt aan­vaarden, aanvaard dan de innerlijke toestand.

Dat betekent: bied geen weerstand aan de pijn. Maak er ruimte voor. Geef je over aan het verdriet, de wanhoop, de angst, de eenzaamheid of welke vorm het lijden maar aanneemt. Kijk ernaar zonder er mentaal een etiket op te plakken. Omarm het.

Dan zul je zien hoe het wonder van de overgave het diepe lijden verandert in vrede. Dat is je kruisiging. Laat het je opstanding en Hemelvaart worden.

Als je erg veel pijn hebt, komt al dat gepraat over overgave waarschijnlijk toch als onbeduidend en zinloos op je over. Als je erge pijn hebt, heb je waarschijnlijk een sterke be­hoefte om eraan te ontsnappen en wil je je er niet aan over­geven. Je wilt niet voelen wat je voelt. Wat kan er normaler zijn? Maar er is geen ontkomen aan, er is geen uitweg.

Er zijn veel pseudo-uitwegen, zoals werk, drank, drugs, woede, projectie, onderdrukking enzovoort, maar die bevrij­den je niet echt van de pijn. Lijden wordt niet minder intens als je het onbewust maakt. Als je emotionele pijn ontkent, raakt alles wat je doet en denkt ermee besmet. Je zendt de pijn als het ware uit in de vorm van de energie die je uits­traalt, en andere mensen pikken dat subliminaal op.

Als zij onbewust zijn, voelen ze zich misschien zelfs wel ge­dwongen je aan te vallen of te kwetsen, of je kwetst hen in een onbewuste projectie van je pijn. Je trekt alles aan en ma­nifesteert alles wat overeenkomt met je innerlijke toestand.

Als er geen uitweg is, is er altijd een weg doorheen. Keer je dus niet af van de pijn. Zie hem onder ogen.

Voel hem helemaal. Voel hem - ga er niet over na­denken! Geef er uitdrukking aan als dat moet, maar ga er niet in je hoofd een draaiboek over maken. Geef al je aandacht aan het gevoel, niet aan de per­soon, de gebeurtenis of de situatie die het veroor­zaakt lijkt te hebben.

Geef het verstand niet de kans om de pijn te gebrui­ken om er een slachtofferidentiteit voor jezelf aan te ontlenen. Als je medelijden hebt met jezelf en an­dere mensen over je ellende vertelt, blijf je vastzit­ten in het lijden.

Omdat het onmogelijk is om te ontsnappen aan het gevoel, is de enige mogelijkheid voor verandering dat je het gevoel ingaat, anders verandert er niets.

Geef dus al je aandacht aan wat je voelt, maar plak er geen mentaal etiket op. Je moet heel alert zijn als je het gevoel ingaat.

In het begin vind je het waarschijnlijk een angst­aanjagend en donker oord, en als je de drang voelt om je om te draaien, observeer die dan, maar geef er geen gevolg aan. Blijf met je aandacht bij de pijn, blijf het verdriet, de angst, de ontzetting, de een­zaamheid of wat het ook is, voelen.

Blijf alert, blijf aanwezig, aanwezig met je hele Zijn, met elke cel van je lichaam. Als je dat doet, breng je licht in de duisternis. Dat is de vlam van je bewustzijn.

In dat stadium hoef je je niet meer druk te maken over de overgave. Het is al gebeurd. Hoe dan? Volledige aandacht is volledige aanvaarding, is overgave. Door je hele aandacht te geven, gebruik je de macht van het Nu, de macht van je aan­wezigheid.

Geen enkele verzetshaard kan daarin overleven. Aan­wezigheid heft de tijd op. Zonder tijd kunnen lijden en nega­tiviteit niet overleven.

Het aanvaarden van lijden is een reis de dood in. Erge pijn onder ogen zien, je aandacht erin brengen, is hetzelfde als de dood bewust ingaan. Als je deze dood gestorven bent, besef je dat er geen dood is, en dat je nergens bang voor hoeft te zijn. Alleen het ego sterft.

Stel je eens een straal zonlicht voor die vergeten is dat hij een deel is van de zon en zichzelf wijsmaakt dat hij moet vech­ten om in leven te blijven en een identiteit moet scheppen en zich daaraan moet vastklampen. Zou de dood van die zins­begoocheling niet een ongelooflijke bevrijding zijn?

Wil je een makkelijke dood? Zou je liever sterven zonder pijn, zonder kwellingen? Sterf dan elk mo­ment voor het verleden en laat het licht van je aan­wezigheid het zware, tijdgebonden zelf, waarvan je dacht dat 'jij' dat was, wegschijnen.

De weg van het kruis - verlichting door lijden

De weg van het kruis is de oude weg naar de verlichting en tot voor kort was het de enige weg. Maar wijs hem niet af en onderschat de effectiviteit ervan niet. Hij werkt nog steeds.

De weg van het kruis is een complete ommekeer. Het bete­kent dat het ergste dat er in je leven kan komen, je kruis, ver­andert in het beste datje kan overkomen, door je tot de over­gave te dwingen, tot de 'dood', door je te dwingen als niets te worden, als God te worden - want ook God is niet-iets.

Verlichting door het lijden - de weg van het kruis - komt erop neer dat je gedwongen wordt het koninkrijk van de hemel schreeuwend en schoppend binnen te gaan. Uiteindelijk geef je je over omdat je de pijn niet meer kunt verdragen, maar het kan heel lang duren voordat dat gebeurt.

Bewust gekozen verlichting betekent dat je je ge­hechtheid aan verleden en toekomst laat varen en van het Nu het middelpunt van je leven maakt.

Het betekent dat je ervoor kiest om in de toestand van aanwezigheid te verkeren in plaats van in de tijd.

Het betekent ja zeggen tegen wat is.

Dan heb je geen pijn meer nodig.

Hoeveel tijd denk je nog nodig te hebben voordat je kunt zeggen: 'Ik wil geen pijn, geen lijden meer creëren'? Hoeveel pijn heb je nog nodig voordat je die keuze kunt maken?

Als je denkt dat je meer tijd nodig hebt, krijg je meer tijd ­en meer pijn. Want tijd en pijn zijn onafscheidelijk.

De macht om te kiezen

Keuze veronderstelt bewustzijn - een hoge mate van be­wustzijn. Zonder bewustzijn heb je geen keus. Kiezen begint op het moment dat je je losmaakt van de identificatie met je verstand en zijn geconditioneerde patronen, op het moment dat je aanwezig wordt. Tot je dat punt bereikt, ben je geeste­lijk gesproken onbewust. Dat betekent dat je gedwongen bent op bepaalde manieren te denken en te voelen, afhanke­lijk van de conditionering van je verstand.

Niemand kiest voor een gebrekkig functioneren, conflict of pijn. Niemand kiest waanzin. Zulke dingen gebeuren omdat er niet genoeg aanwezigheid in je is om het verleden op te lossen, niet genoeg licht om de duisternis te verjagen. Je bent niet helemaal hier. Je bent nog niet helemaal ontwaakt. En in­tussen leidt het geconditioneerde verstand je leven.

Net zo, als je een van de vele mensen bent die ruzie hebben met hun ouders, als je wrok koestert over iets dat ze wel of niet hebben gedaan, dan geloof je nog steeds dat ze een keus hadden, dat ze het anders hadden kunnen doen. Het lijkt al­tijd alsof mensen kunnen kiezen, maar dat is een illusie. Wat valt er eigenlijk te kiezen zolang je verstand met zijn gecon­ditioneerde patronen het voor het zeggen heeft in je leven, zolang je je verstand bent? Niets, natuurlijk. Je bent er niet eens. De toestand van identificatie met het verstand is een ernstige storing. Het is een vorm van waanzin.

Bijna iedereen lijdt in bepaalde mate aan deze ziekte. Op het moment dat je je dat realiseert, is er geen plaats meer voor verwijten. Hoe kun je iemand zijn of haar ziekte verwijten? De enige passende reactie is mededogen.

Als je je door je verstand laat leiden, lijd je onder de gevol­gen van je onbewustheid, ook al heb je daarin niets te kiezen, en zul je verder lijden veroorzaken. Je moet de last dragen van angst, conflicten, problemen en pijn. Het zo ontstane lij­den zal je eens dwingen uit je toestand van onbewustheid te komen.

Je kunt jezelf of anderen niet werkelijk vergeven zolang je je zelfbesef ontleent aan het verleden. Alleen door toegang te krijgen tot de macht van het Nu, je eigen macht, is werkelijke vergeving moge­lijk. Dat maakt het verleden machteloos, en je be­seft heel diep dat niets wat je ooit hebt gedaan of je ooit is aangedaan, ook maar enigszins afbreuk kan doen aan de stralende essentie van wie je bent.

Als je je overgeeft aan wat is en zo helemaal aan­wezig wordt, verliest het verleden al zijn macht. Dan heb je het niet meer nodig. Aanwezigheid is de sleutel. Het Nu is de sleutel.

Omdat verzet onlosmakelijk verbonden is met het verstand, betekent het laten varen van verzet - overgave dus - het einde van het verstand als je meester, de bedrieger die voor­wendde 'jou' te zijn, de valse god. Alle oordelen en al je ne­gativiteit verdwijnen.

Dan gaat het rijk van Zijn, dat door het verstand verduisterd was, open.

Opeens komt er een grote stilte in je op, een onpeilbaar ge­voel van vrede.

En in die vrede is grote vreugde.

En in die vreugde is liefde.

En helemaal in de binnenste kern is het heilige, het onmeet­bare, Dat waarvoor geen naam is.

Literatuur

Eckhart TolIe, De kracht van het NU, Ankh-Hermes, Deventer 20012.

Eckhart TolIe, The Power of Now Companion, Namaste Publishing, 2000.

Zie ook de website www.namastepublishing.com.

Eckhart Tolle, Video: Freeing Yourself from Your Identifica­tion with Your Mind, Namaste Publishing, Vancouver 2001.

James Allen, As you think, New World Library, Novato 1998.

Jack Haw1ey, The Bhagavad Gita: A Walk through for Westerners, New World Library, Novato 2001.

Deepak Chopra, De zeven spirituele wetten van succes, Altamira-Becht, Bloemendaa12000.

Shakti Gawain, Creatief visualiseren, Ankh-Hermes, Deventer 200P.

Een cursus in wonderen, Ankh-Hermes, Deventer 20014.