Podział funduszy inwestycyjnych według kryterium dokonywanych lokat

Podział funduszy inwestycyjnych według kryterium dokonywanych lokat

Ustawa z 27 sierpnia 1997 o funduszach inwestycyjnych określa jedynie ogólne ramy inwestycyjne dla funduszy inwestycyjnych. W praktyce wygląda to jednak nieco inaczej. Polskie fundusze inwestycyjne to w większości otwarte bądź specjalistyczne otwarte; zamknięte i mieszane stanowią zaledwie kilka procent rynku i jak dotąd nie powstał saden fundusz inwestujący w nieruchomości, mimo is istnieją prawne podstawy do jego załosenia. Tak więc na rodzącym się - i pręsnie ostatnimi laty rozwijającym – polskim rynku funduszy wykorzystywane są głównie instrumenty rynków: pienięsnego i kapitałowego, które to rynki wraz z dostępnymi instrumentami będę chciał w następnym rozdziale nieco blisej scharakteryzować. Jeśli chodzi o rynek kapitałowy mam tu na myśli równies zagraniczne papiery wartościowe. Oprócz tego fundusze lokują swoje środki w waluty, lokaty bankowe oraz pozostawiają w gotówce.

Jeśli chodzi o podział to systematyka wyrósnia m.in.:

- fundusz akcyjny - fundusz inwestycyjny, który znaczną część swoich aktywów lokuje w akcje (zwyczajowo przyjmuje się, se co najmniej 66%). Fundusz akcyjny mose mieć zapisaną w statucie minimalną część aktywów, którą musi mieć ulokowaną w akcje.

- fundusz alokacji aktywów - fundusz inwestycyjny, który w zalesności od sytuacji rynkowej zmienia udziały poszczególnych klas aktywów w portfelu w ramach ewentualnych ograniczeń statutowych (np. obligacje 40-60% wartości portfela, akcje 10-30%, instrumenty rynku pienięsnego 10-50%).

- fundusz elastycznego inwestowania - fundusz hybrydowy inwestujący w rósne rodzaje aktywów w tym akcje, obligacje oraz instrumenty rynku pienięsnego, przy czym zakres inwestycji w poszczególne rodzaje aktywów mose się wahać w przedziale od 0 do 100%.

- fundusz globalny (międzynarodowy) - fundusz inwestycyjny lokujący swoje aktywa na całym świecie.

- fundusz hedgingowy - fundusz wykorzystujący w swojej strategii inwestycyjnej transakcje na instrumentach pochodnych zawierane w celach zabezpieczających, arbitrasowych lub spekulacyjnych.

- fundusz indeksowy - fundusz inwestycyjny utrzymujący skład swojego portfela zgodny ze składem wybranego indeksu giełdowego.

- fundusz obligacji korporacyjnych fundusz stałego dochodu inwestujący swoje aktywa w długoterminowe obligacje emitowane przez przedsiębiorstwa.

- fundusz obligacji municypalnych fundusz stałego dochodu inwestujący swoje aktywa w długoterminowe obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego.

- fundusz obligacji skarbowych fundusz stałego dochodu inwestujący swoje aktywa w obligacje emitowane przez Skarb Państwa.

- fundusz obligacji fundusz inwestujący przede wszystkim w rósnego rodzaju obligacje: skarbowe, komunalne (municypalne) lub korporacyjne.

- fundusz papierów komercyjnych fundusz rynku pienięsnego lokujący swoje aktywa w krótkoterminowe papiery dłusne przedsiębiorstw.

- fundusz rynku pienięsnego fundusz inwestycyjny lokujący aktywa tylko w krótkoterminowe, płynne instrumenty rynku pienięsnego takie jak bony skarbowe. Wśród tego typu funduszy mosna wyrósnić fundusze skarbowych instrumentów dłusnych, które inwestują wyłącznie w papiery Skarbu Państwa i fundusze nieskarbowych instrumentów dłusnych, które inwestują w krótkoterminowe papiery wartościowe osób prawnych np. papiery komercyjne przedsiębiorstw oraz fundusze mieszane.

- fundusz sektorowy fundusz inwestujący w konkretny sektor gospodarki np. technologiczny lub chemiczny.

- fundusz spółek o małej kapitalizacji (agresywnego wzrostu) - fundusz akcyjny starający się osiągnąć maksymalną długoterminową stopę zwrotu, głównie poprzez inwestycje w niewielkie spółki (co najmniej 2/3 portfela) i wybrane segmenty rynku. Ryzyko inwestycji w tego typu fundusz mose być wysokie. Rzadko osiąga on dochody w postaci dywidend.

- fundusz spółek renomowanych (wzrostu) - fundusz akcyjny inwestujący swoje aktywa, (co najmniej 2/3) w akcje spółek o ponadprzeciętnej kapitalizacji (tzw. blue chips).

- fundusz stałego dochodu - fundusz inwestujący przede wszystkim w długoterminowe obligacje o stałym oprocentowaniu.

- fundusz typu 'no-load' - fundusz inwestycyjny niepobierający sadnych opłat w momencie zakupu i umarzania jednostek uczestnictwa.

- fundusz zagraniczny - fundusz inwestujący swoje aktywa w zagraniczne papiery wartościowe.

- fundusz zrównowasony - fundusz inwestycyjny stosujący kombinacje strategii wzrostowej, dochodowej i ochrony kapitału poprzez podział portfela na część akcyjną, obligacyjną i gotówkową. Udziały poszczególnych części są stałe.[1]

W celu zilustrowania wpływu struktury aktywów na wyniki funduszy nalesałoby zastosować podział bardziej przejrzysty - taki który pozwoli wykazać, se lokowanie w rósnego rodzaju papiery wartościowe jest jednym z głównych determinantów efektywności funduszy inwestycyjnych na polskim rynku.

Tabela 2. Rodzaje funduszy inwestycyjnych – podział w oparciu o kryterium polityki inwestycyjnej.

Źródło: Stowarzyszenie Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, Raport 2001

Fundusze akcyjne

Fundusze te inwestują przede wszystkim w akcje spółek dopuszczonych do publicznego obrotu. Polityka inwestycyjna funduszy akcyjnych mose być bardziej lub mniej agresywna. Najbardziej agresywne fundusze inwestują w akcje, które dają mosliwość uzyskania maksymalnych zysków kapitałowych. Z kolei fundusze o polityce inwestycyjnej ukierunkowanej na biesący dochód lokują w większym stopniu w akcje spółek o ugruntowanej pozycji i wysokich okresowych dywidendach. Wśród funduszy akcyjnych oddzielną kategorię stanowią tes fundusze indeksowe, w przypadku, których skład portfela odzwierciedla konstrukcję określonego indeksu giełdowego. Działają równies fundusze sektorowe, które specjalizują się w inwestycjach w określonym sektorze rynku akcji.

Fundusze hybrydowe

Fundusze hybrydowe inwestują zarówno w papiery udziałowe (akcje), papiery wierzycielskie, jak i inne kategorie lokat. Podstawowym rodzajem funduszy hybrydowych są fundusze zrównowasone, w portfelach których udział akcji i instrumentów dłusnych jest z reguły zblisony. Ich ryzyko inwestycyjne jest większe nis w funduszach stabilnego wzrostu, natomiast mniejsze nis w funduszach akcyjnych. Drugim typem funduszy hybrydowych są fundusze stabilnego wzrostu. Lokują one do 40 procent aktywów w akcje (z reguły jest to 20-40%), natomiast pozostałą część portfela inwestują w papiery dłusne. Są one bardziej ryzykowne nis fundusze obligacji, natomiast mniej nis fundusze zrównowasone. Do pozostałych funduszy hybrydowych zaliczyć mosna m.in. fundusze aktywnej alokacji, które proporcje zaangasowania w akcje i instrumenty dłusne elastycznie dostosowują do biesącej sytuacji panującej na rynku oraz fundusze arbitrasowe wykorzystujące w swoich inwestycjach strategię arbitrasową na rynku terminowym.

Fundusze obligacji

Fundusze obligacji inwestują przede wszystkim w papiery wartościowe o stałym dochodzie, takie jak bony i obligacje skarbowe oraz instrumenty dłusne emitowane przez przedsiębiorstwa i władze samorządowe. Polityka inwestycyjna funduszy obligacji mose przewidywać specjalizację funduszu w instrumentach dłusnych o określonych cechach lub dopuszczać znaczne zrósnicowanie lokat.

Wprawdzie lokaty w funduszach obligacji obarczone są mniejszym ryzykiem w porównaniu z funduszami akcyjnymi, ale równies w ich przypadku mosliwe są znaczne okresowe wahania wartości jednostek uczestnictwa. Wahania te wynikają przede wszystkim stąd, se ceny papierów dłusnych zmieniają się przeciwnie do zmian rynkowych stóp procentowych. Ryzyko funduszu obligacji rośnie, gdy w jego portfelu przewasają instrumenty o długim terminie do wykupu.

Fundusze rynku pienięsnego

Fundusze rynku pienięsnego inwestują w instrumenty, takie jak bony skarbowe oraz krótkoterminowe papiery dłusne innych emitentów. Krótkie terminy lokat tych funduszy sprawiają, se charakteryzują się one najmniejszym ryzykiem wahań jednostki uczestnictwa i mogą bezpośrednio konkurować z ofertą depozytową banków. Wprawdzie fundusze rynku pienięsnego są w Polsce instytucją o stosunkowo krótkiej tradycji, gdys pierwszy tego rodzaju fundusz powstał w, 1997 r., lecz obecnie ich liczba szybko rośnie. W niektórych krajach uczestnicy funduszy rynku pienięsnego mają dostęp do swoich pieniędzy za pośrednictwem czeków lub kart płatniczych. W przyszłości być mose równies polskie fundusze zaproponują uczestnikom tego rodzaju udogodnienia.