AFGANISTANU l MARATHÓW WOJNA 1758 - 1761

AFGANISTANU l MARATHÓW WOJNA 1758- Po śmierci Nadira Szacha (1688--1747) imperium perskie rozpadło się (patrz perska wojna domowa 1747-1700). Pod wo­dzą Ahmeda Szacha Durrani (l722?-1773) Afganistan stał się państwem niezależnym. Ahmed Szach dążył do podporządkowania sobie zachodniego Hindustanu (Pendżab i obszary nad górnym Gangesem); dwa jego najazdy (1748 i 1751) doprowadziły do opanowania Pendżabu. W czasie najazdu w 1756-1757 Ahmed Szach splądrował De­lhi, pozostawił tam uległego Alamgira II i wrócił do Kabulu, by zdusić opozycję. Wezyr Delhi Muhammad Ghazi ud-din zwrócił się do Marathów o wyparcie Afgań-czyków z Pendżabu. Marathowie, którzy pod rządami Baladźi Rao (wzmian. 1740-1761) byli u szczytu swej potęgi, przystąpili do wojny. Wierzyli, że te tereny są im przeznaczone. Początkowo odnosili zadziwiające zwycięstwa: w 1758 zajęli La-haur i pobili Sirhinda. Jednak w 1759 Ahmed przeprowadził czwarty najazd, odbił Lahaur, zajął Delhi, był świadkiem zamor­dowania Alamgira II.

Sam Ahmed zrezygnował z tronu Mogołów. Osadził na nim Szacha Alama II (1728-1806). Baladźi Rao utworzył w Punie największą armię, jaką kiedykolwiek wystawili Marathowie (rzeko­mo około 300 tysięcy ludzi) i wysłał ją w kierunku Delhi. Ahmed ogłosił dżihad (świętą wojnę islamską) i zebrał mniejszą, ale lepiej uzbrojoną armię. Wrogie wojska 14 stycznia 1761 stoczyły bitwę pod Pani-patem, zginęło w niej 75 tysięcy Marathów, w tym także ich wodzowie, 30 tysięcy wzięto do niewoli i zwolniono za okup. Choć Szach Alam pozostał na tronie, Brytyjczycy i Ma­rathowie przy udziale arystokratycznych rodów muzułmańskich i hinduskich po­dzielili między siebie imperium Mogołów. Brytyjczycy następnie stopniowo niszczyli państwo Marathów (patrz marathów woj­ny).