ĆALUKJÓW l ĆOLÓW WOJNY

ĆALUKJÓW l ĆOLÓW WOJNY ok. 990-1070.

Około 850 napór Pallawów i Ćalukjów na południowy kraniec Indii doprowadził do wzrostu znaczenia wskrzeszonej dynastii Ćolów. Niegdyś Ćolowie byli wasalami kró­lestwa Andhra w środkowych Indiach, ist­niejącego w okresie poprzedzającym dynas­tię Guptów. W 850 państwo Ćolów było jednym z trzech królestw panujących nad południem Indii; były to Kerala (Czera) na zachodzie, Pandja na samym krańcu i Cola na wschodzie. Do 950 mimo licznych walk z Pallawami i wschodnimi Ćalukjami Colo

wie panowali nad całym obszarem i zdołali jeszcze stawić skuteczny opór drugiej za­chodniej dynastii Ćalukjów (patrz ćolów i pandjów wojna 910). W latach 990-993 rozpoczęły się ich wyprawy na południowy i zachodni Dekan; Ćolowie prowadzili na­jazdy do 1021, potem zrezygnowali z nich, prawdopodobnie wobec bezowocności tych działań. Wówczas wojska Ćalukjów za pa­nowania Someśwary I (wzmian. 1043-1068) ze wschodniej dynastii Ćalukjów rozpoczęły działania wojenne na dużą skalę przeciw Colom, którzy dążyli do objęcia władzy w Wengi, mającym duże znaczenie w handlu we wschodniej Azji (Ćolowie okupowali je przez krótki czas przed wybuchem RASZT-RAKUTOWI ĆOLÓW WOJNY 940-972). Klęska Ćolów w 1052 zrównoważona została podobnie dotkliwą przegraną Ćalukjów w 1062. Nastąpiły zabiegi o ustanowienie pokoju. Wzajemne małżeństwa dynastyczne doprowadziły do wchłonięcia wschodniej dynastii Ćalukjów przez dynastię Ćolów. Zachodnia dynastia Ćalukjów zaniechała walk z Colami. W latach 1156-1167 dynas­tia ta ucierpiała na skutek wystąpień preten­dentów do tronu i została później wchłonię­ta przez sojusz władców telugujęzycznych krajów Dekanu (1189). Patrz ćalukjów wojna domowa nse-nsi.