ARGENTYNY WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1806-1816

ARGENTYNY WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1806-1816. W 1806 Wielka Brytania, od­cięta na skutek NAPOLEOŃSKICH WO­JEN od dawnych partnerów handlowych, wysłała ekspedycję do La Płaty, ujścia rzeki między Argentyną a Urugwajem, w celu zdobycia części okolicznych terenów. Mili­cja kolonialna pod wodzą Santiago de Li-niers (1756-1810) pokonała brytyjskich na­jeźdźców i zmusiła ich do wycofania się z Buenos Aires. W 1807 następna, liczniej­sza, ośmiotysięczna ekspedycja brytyjska zdobyła Montevideo i Buenos Aires, nim Liniers zdołał zmusić Brytyjczyków do opuszczenia rejonu La Płaty. Gdy do Bue­nos Aires dotarły wiadomości o postępach wojsk Napoleona w Hiszpanii (patrz pół­wyspu iberyjskiego wojna isos-ism) i de­tronizacji króla Hiszpanii Ferdynanda VII (1784-1833), tymczasowa junta usunęła hi­szpańskiego wicekróla i przejęła władzę. W skład junty weszli Cornelio Saavedra (1760-1828), Mariano Moreno (1778-1811), Manuel Belgrano (1770-1820) i Bernardino Rivadavia (1780-1845), którzy proklamo­wali powstanie Zjednoczonych Prowincji La Pląta. Zachowując pozorną lojalność względem korony hiszpańskiej, junta wyda­liła z kraju urzędników królewskich, zlibe-ralizowała prawa handlowe i bez powodze­nia domagała się lojalności od prowincji tworzących dawne wicekrólestwo Hiszpanii (dzisiejsza Argentyna, Urugwaj, Paragwaj i Boliwia). Gwałtowne spory i walki we-

wnętrzne doprowadziły we wrześniu 1811 do zastąpienia junty triumwiratem. W 1816 w Tucuman zebrai się kongres argentyński, który ogłosił niepodległość Argentyny i uchwalił konstytucję. Kongresowi składa­jącemu się z delegatów z Buenos Aires i kilku sąsiednich prowincji przewodniczył Juan Martin de Pueyrredon, który 9 lipca 1816 został najwyższym dyktatorem Argen­tyny. Patrz także chilijska wojna o nie­podległość I8io-i8i8; paragwajska wojna o niepodległość mo-isn, urugwajskie po­wstanie