AUGSBBURSKIEJ LIGI WOJNA

AUGSBBURSKIEJ LIGI WOJNA 1688-1697

(wielkiej koalicji wojna). Opanowywanie przez króla Francji Ludwika XIV (1638-1715) przygranicznych terenów Nie­miec, po HOLENDERSKIEJ WOJNIE przyczyniło się do powstania obronnego przymierza, które zawiązały Zjednoczone Prowincje (Holandia), habsburska Austria, Szwecja, część książąt niemieckich. Przy­mierze zwano Ligą Augsburską lub, po 1689, Wielką Koalicją. Ludwik przypusz­czał, że wojna w Niemczech będzie krótko­trwała i łatwa; tymczasem w Anglii w wy­niku WSPANIAŁEJ REWOLUCJI 1688 obalono króla Jakuba II (1633-1701) i wpro­wadzono na tron króla Wilhelma Orań-skiego, który chciał powstrzymać podboje

Ludwika. Aby związać siły Wilhelma na Wyspach Brytyjskich, Ludwik wsparł pie­niędzmi i wojskiem Irlandię, która stanęła po stronie Jakuba (patrz irlandzka wojna 1689-1691), ale jego plany pokrzyżowało zwy­cięstwo Wilhelma w bitwie pod Boyne w 1690. Mając najlepszą w Europie flotę, Ludwik usiłował pokonać Wielką Koalicję na morzu; okręty francuskie rozbiły angiel-sko-holenderską flotę u Beachy Head w 1690, ale później, w 1692, poniosły druz­gocącą klęskę w bitwie pod La Hougue; odtąd koalicja miała zdecydowaną przewagę na morzu. Ludwik mógł prowadzić działa­nia zaczepne tylko na lądzie. Koalicja po­większyła się jeszcze o Sabaudię i Hiszpanię. Wspaniały manewr oskrzydlający francus­kiej kawalerii w bitwie pod Fleurus w 1690 zapewnił zwycięstwo Francuzom pod wodzą Franciszka Luksemburga (1628-1695); zgi­nęło około 6000 żołnierzy angielskich, hisz­pańskich i niemieckich, a 8000 wzięto do niewoli. Luksemburg kilkakrotnie odnosił zwycięstwa w hiszpańskich Niderlandach; najważniejsze z nich stanowią bitwy pod Namurem i pod Steenkerke (1692), a w 1693 pod Neerwinden. Wyczerpanie zmusiło Sa­baudię do zawarcia odrębnego pokoju w 1696. Ludwik prowadził wojnę nadal, ale śmierć jego niezwyciężonego wodza, Luk­semburga (1695) i upadek Namuru w 1695 skłoniły go do przystąpienia do poufnych negocjacji z Wilhelmem Orańskim. Wojna zakończyła się traktatem zawartym w Rys-wick między 20 września a 30 października 1697, w którym Ludwik uznał Wilhelma królem Anglii, Holendrzy zyskali ustępstwa handlowe, a Francja i członkowie Wielkiej Koalicji zwrócili większość terytoriów zdo­bytych od 1679. Patrz także króla wil­helma wojna 1689-1697; ludwika xiv inwa­zja reńska 1688-1689; hiszpańska wojna sukcesyjna