AUSTRIACKO-TURECKA WOJNA

AUSTRIACKO-TURECKA WOJNA 1537--1547. Austriacy w 1597 wznowili wojnę z Turcją (patrz austriacko-turecka wojna 1529-1533): 24 tysięcy żołnierzy wojsk au-striacko-czeskich obiegło osmańską twierdzę Essek (Ossijek), ale zostały one pobite. Sulejman I podejrzewał, że hospodar Moł­dawii był w zmowie z Wiedniem. W 1538 Sulejman wtargnął do Mołdawii i ustanowił tam nowego hospodara. Jan Zapolya (1487-1540), król Węgier, i arcyksiążę au­striacki Ferdynand (1503-1564) zawarli układ, który miał powstrzymać ich od wojny - aż do śmierci Zapolyi każdy z nich miał zatrzymać tereny, którymi władał, po śmie­rci Zapolyi Ferdynand odziedziczyłby jego ziemie. Jan nie uzgodnił układu z Sulej-manem, ani go nawet o nim nie poinfor­mował. Ożenił się (1539) i zmarł w rok później, pozostawiając syna, Jana II Zyg­munta (1540-1571). Ferdynand w myśl układu z 1538 chciał opanować Węgry i ru­szył z wojskami na Budę, ich stolicę. Sulej­man się temu przeciwstawił, Turcy pośpie­sznie zajęli Budę, zdobyli pobliski Peszt, następnie zażądali zwrotu wszystkich ziem

zajętych przez Austriaków po śmierci Zapo-lyi oraz wypłaty daniny za austriacką część Węgier. Austriacy nie wyrazili zgody. W 1543 z Belgradu wyruszyła wyprawa turecka i zajęła wszystkie twierdze na drodze do Budy, w tym Szekesferhervar (Stuhlweis-senberg), oraz Ostrzykom (Esztergom, Grań) największe w tym regionie. Sulejman wrócił potem do Konstantynopola, by wziąć udział w toczącej się TURECKO-PER-SKIEJ WOJNIE 1526-1555, ale jego bejo­wie (gubernatorzy) prowadzili nadal działa­nia wojenne, zajmując w 1544 Styrię, Karyn-tię i Chorwację. W tej sytuacji, pozbawiony pomocy z zewnątrz Ferdynand wystąpił w 1545 o rozejm. Zawarto go jednak dopiero w 1547 w Adrianopolu i jedynie na pięć lat. Ferdynand zatrzymał austriacką część Wę­gier za roczną daninę dla osmańskiego imperium wynoszącą 30 tysięcy dukatów

(patrz AUSTRIACKO-TURECKA WOJNA 1551-