BASKÓW WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ

BASKÓW WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1959-.

Baskowie, odrębna grupa narodowościowa o nie wyjaśnionym pochodzeniu, zamieszku­jąca w zachodnich Pirenejach, od dawna usiłują odzyskać samorząd utracony po dru­giej wojnie KARLISTÓW. Baskijski ruch niepodległościowy, dławiony przez hiszpań-

skiego dyktatora, Francisco Franco (1892-1975), odżył w 1959 w wyniku utwo­rzenia radykalnej, nacjonalistycznej partii ETA (Euzkadi Ta Askatasuna, Ojczyzna i Wolność Basków), która dąży do zagwaran­towania Baskom politycznej i kulturalnej autonomii. Od tego czasu nacjonaliści baskijs­cy, stosując przemoc i terror, występują prze­ciwko władzom hiszpańskim i zamożnym miejscowym przemysłowcom (tzw. oligar­chia), którzy nie zgadzają się z ich poli­tycznymi dążeniami. Uwagę światowej opinii publicznej zwrócił proces sądowy i uznanie Basków za winnych zabójstw popełnionych w latach 1970-1971. Zbrojne grupy ETA zabiegające o zjednoczenie wszystkich sied­miu prowincji Basków (trzy francuskie i czte­ry hiszpańskie) dokonały niezliczonych ata­ków; między innymi zorganizowały zamachy bombowe na lotnisku i na stacji kolejowej w Madrycie w lipcu 1979 oraz porwały i zabiły naczelnego inżyniera elektrowni atomowej w Lemoniz w lutym 1981. Mie­szanka baskijskiego radykalizmu i nacjo­nalizmu zagraża stabilności demokracji hi­szpańskiej; jak do tej pory żadna propozycja rządu nie zaspokoiła żądań ekstremistów baskijskich.