BEARNEŃSKI ROKOSZ PIERWSZY

BEARNEŃSKI ROKOSZ PIERWSZY 1621--1622. Gdy król Francji Ludwik XIII (1601-1622) ogłosił pełną restytucję katoli­cyzmu w Bearnie i Nawarze, hugenoci (pro­testanci francuscy) z Bearn, prowincji w po-łudniowo-zachodniej Francji, pod dowódz­twem Henryka, księcia Rohan (1579-1638), stawili zbrojny opór. Wojskom Ludwika XIII udało się odzyskać większość twierdz przyznanych hugenotom edyktem nantej-skim (patrz francuska wojna religijna dziewiąta 1589-1598) i doprowadzić do za­mknięcia w nich zborów protestanckich,

hugenoci zachowali jednak twierdzę w Mon-tauban i La Rochelle. W czasie tych walk ogromnie wzrosła władza Armanda Jeana du Plessis, księcia Richelieu (1585-1642), mia­nowanego kardynałem w 1622; w 1624 został on pierwszym ministrem. Drugi rokosz bear-neński 1626-1626. Książę Henryk i jego brat Beniamin, książę Rohan i Soubise (1583--1642), wzniecili następny rokosz hugenotów przeciw rządowi francuskiemu. Bunt rozpo­czął się w twierdzy hugenockiej La Rochelle; choć początkowo hugenoci odnosili sukcesy na morzu, wojska królewskie pod dowództ­wem księcia Henryka Montmorency (1595-1632) zdołały w końcu doprowadzić do częściowej blokady hugenockiej twierdzy. Trzeci rokosz bearneński 1627-1629. Dzia­łania wojenne między hugenotami a rządem francuskim zostały wznowione, gdy liczne wojska królewskie pod bezpośrednim dowódz­twem kardynała Richelieu obiegły La Rochel­le. Gwałtowne szturmy na lądzie połączone z całkowitą blokadą portu, która uniemożli­wiała wejście do portu płynącym z pomocą okrętom brytyjskim, doprowadziły do kapitu­lacji miasta. Zwycięstwo Montmorency'ego nad księciem Rohan w Langwedocji położyło ostatecznie kres nadziejom hugenotów na uzyskanie autonomii politycznej we Francji. Richelieu jednak, doceniając potencjalny wkład hugenotów w gospodarkę kraju, w trak­tacie w Alais zapewnił im wolność wyznania. Patrz także angielsko-francuska wojna