BIRMAŃSKA WOJNA DOMOWA

BIRMAŃSKA WOJNA DOMOWA 1368-1408

(Awy i Pegu wojna czterdziestoletnia).

W XIV w. nastąpił podział Birmy na wiele rywalizujących państewek, z których naj­większymi były Awa w Górnej Birmie i Pe-gu w Dolnej Birmie. Państwa te pokonały Taungu (państwo na granicy Awy i Pegu), sąsiadujących z nimi Szanów oraz królestwo Arakan na zachodnim wybrzeżu. W 1368 ministrowie rządu Awy sprzeciwili się prze­jęciu władzy przez niedawno owdowiałą królową, żonę zmarłego króla Thadomin-baja (1343-1368) oraz przez żołnierza, jej faworyta i poparli Minkiswasawki (1331--1401), który wkrótce wypędził uzurpato­rów. Będąc już królem Awy, Minkiswasawki doprowadził w 1371 do zakończenia przy­granicznej wojny z Pegu. Później, gdy w 1385 Razadarit (zm. 1423) został królem Pegu, jego wuj zaproponował, że Pegu zo­stanie wasalem państwa Awy w zamian za obalenie Razadarita. W Dolnej Birmie wy­buchła wojna, Szanowie na północy napadali na Awę, a Birmańczycy z Prome (Pji) doko­nywali podjazdowych ataków na Monów (mieszkańcy Pegu). W 1391 wojska Ra­zadarita wyparły Birmańczyków z twierdzy Myaungmya w delcie rzeki Irawadi. Później Razadarit bez powodzenia usiłował zawrzeć z Awą rozejm. Po śmierci Minkiswasawki w 1401 wybuchły spory o następstwo tronu, co wykorzystał Razadarit i dokonał kilku wypraw na północ, a w 1406 popłynął w górę rzeki Irawadi. Mimo kilku porażek po drodze armia dopłynęła do Sagaing, naprzeciwko stolicy Awy, i rozłożyła obóz pod murami miasta. Po negocjacjach Ra­zadarit wycofał się spod Sagaing, ale gdy w południowym mieście Prome uwięziono jego córkę, Razdarit rozpoczął oblężenie miasta. Nowy król Awy, Minhkaung (zm. 1422) udzielił Prome pomocy, zdobył trzy forty Nawinu i dokonał pogromu miesz­kańców. W odpowiedzi 300 wojennych łodzi Monów popłynęło w górę Irawadi i spu­stoszyło położone tam miasta. Groźba głodu zmusiła Minhkaunga do zawarcia pokoju. Uzgodniono, że granica między Awą a Pegu przebiegać będzie poniżej Prome i dokonano wymiany jeńców.