CHILIJSKI PRZEWRÓT

CHILIJSKI PRZEWRÓT 1973. W 1970 na pre­zydenta Chile wybrano Salvadora Allende Gossensa (1908-1973), zaprzysięgłego mark­sistę, który deklarował, że chce wprowadzić socjalizm w ramach demokratycznego ustroju. Pierwszym jego zadaniem była reforma gos­podarki; zaczął od zamrożenia cen i podwyżki płac. Później upaństwowił kopalnie miedzi należące do USA i kilka gałęzi przemysłu ciężkiego, rozparcelował również wielkie plan­tacje i rozdzielił ziemie chłopom. Działania te wzbudziły protest wielu państw, a w Chile - sprzeciw klasy średniej i wyższej oraz partii prawicowych. Stan gospodarki pogorszył się, zaczęło brakować żywności, strajki spowodo­wały spadek produkcji, brakowało zagranicz­nych kredytów, nastąpił wzrost inflacji; walki uliczne, sabotaż i kłótnie w Kongresie stały się codziennym zjawiskiem. Dwumiesięczny strajk właścicieli środków transportu samo­chodowego, którzy nie chcieli dopuścić do nacjonalizacji, sparaliżował państwo. Kraj znalazł się na krawędzi wojny domowej. 11 września 1973 siły zbrojne przeprowadziły zamach stanu; obaliły rząd i zdobyły pałac prezydencki w Santiago. Allende prawdopo­dobnie popełnił samobójstwo w czasie ataku na pałac. Według niektórych źródeł Centralna Agencja Wywiadowcza USA pomagała w uk­ładaniu planu i finansowaniu zamachu stanu. Rządy w Chile przejęła czteroosobowa junta z generałem Augusto Pinochetem Ugarte (ur. 1915) na czele.