CHIŃSKA REWOLUCJA KULTURALNA

CHIŃSKA REWOLUCJA KULTURALNA 1966-1969. W połowie lat sześćdziesiątych chiński przywódca Mao Zedong (Mao Tse--tung) rozpoczął nową kampanię polityczną, znaną jako Wielka Proletariacka Rewolucja Kulturalna. Mao, którego władza opierała się na wojsku, chciał ograniczyć wpływy aparatu biurokratycznego w szkolnictwie, przemyśle, instytucjach rolniczych i gos­podarczych, chciał także zachęcić do kon­tynuacji rewolucji w życiu kulturalnym. Z hasłami kampanii Mao zwracał się przede wszystkim do młodzieży. Władze rozdawały przepustki upoważniające do bezpłatnych przejazdów kolejowych. Setki tysięcy zapa­lonych młodych ludzi - mężczyzn i kobiet - zjechało do Pekinu, stolicy Chin, by uczestniczyć w masowych pochodach na placu Niebiańskiego Spokoju, które z try­buny odbierał Mao. Uczestnicy tej rewolucji, czerwonogwardziści prześcigali się w oka­zywaniu patriotyzmu i oddania Mao. Za­klejali ściany afiszami z nazwiskami wrogów Mao i jeździli po całych Chinach propagując prawdy zawarte w „małej czerwonej książe-

czce' Mao. Ruch ten, mający na celu wskrzeszenie zapału żołnierzy Armii Czer­wonej podczas WIELKIEGO MARSZU w latach 1934-1935, wkrótce wymknął się spod kontroli. Bandy Czerwonej Gwardii niszczyły dzieła sztuki i zabytki, potępiały i prześladowały intelektualistów, paliły ksią­żki i atakowały ludzi, których uznały za elitę lub za przeciwników Mao. Szkoły i uniwersytety zamknięto, działalność gos­podarcza niemal ustała. Członkowie Czer­wonej Gwardii zwalczali się wzajemnie z po­wodu różnic ideologicznych; w większości prowincji, zwłaszcza na południu, docho­dziło do starć zbrojnych. Później powstały nowe komitety rewolucyjne, w skład któ­rych weszli przedstawiciele armii, bardziej odpowiedzialni członkowie Czerwonej Gwa­rdii, chłopi i robotnicy. Komitety miały przywrócić porządek i skończyć z frakcyj-nością. Gwałty i chaos zaczęły stopniowo zanikać. Wiosną 1969 otworzono szkoły, ale zajęcia na uniwersytetach zostały wznowio­ne dopiero we wrześniu 1970. Podczas re­wolucji kulturalnej wyeliminowano wiele istniejących od wieków różnic między bo­gatymi i biednymi, jednakże koszty tej kampanii oraz straty, jakie spowodowała, były ogromne.