CHIŃSKA WOJNA DOMOWA

CHIŃSKA WOJNA DOMOWA 1930-1934.

W 1928 armie Kuomintangu (Partia Naro­dowa) zjednoczyły Chiny (patrz północna

wyprawa 1926-1928), ale pozostało ogromne i złożone zadanie przekształcenia Chin w nowoczesne państwo. Był to problem na lata, tymczasem w kraju szerzyło się nieza­dowolenie, dawni gubernatorzy wojskowi usiłowali odzyskać władzę, chłopi cierpieli wskutek klęsk powodzi i głodu; gdy stłu­miono powstanie w jednej prowincji, w dru­giej wybuchało następne. Jednakże mar­szałek Kuomintangu Czang Kaj-szek (1886-1975) uznał, że największymi wroga­mi są komuniści, którzy wyparci z dużych miast znaleźli schronienie w górach Jing Gang, na południu. W latach 1930-1934 wojska Czanga pięciokrotnie usiłowały okrą­żyć bazy rewolucyjne. Pierwsze dwie próby oraz czwarta zawiodły. Podczas trzeciej ofen­sywy, w 1931, stoczono zaciekłą bitwę pod Goaxing, obie strony poniosły ciężkie straty. Czang uważał, że jego wojska zwyciężyły, ale Armia Czerwona nie została rozgromio­na; po bitwie przesunęła bazy bardziej na południe. W 1933 chińscy komuniści mieli już swoje komuny w czterech innych, od­ległych prowincjach. Piąta kampania roz­poczęła się w październiku 1933, udział w niej wzięło 700 tysięcy żołnierzy kuomin-tangowskich. Tym razem wojska Kuomin­tangu wyszkolone przez niemieckiego ge­nerała, wyposażone w nowoczesne samoloty i artylerię zastosowały taktykę spalonej zie­mi, by głodem zmusić przeciwnika do uleg­łości. Wzdłuż wszystkich dróg zbudowano bunkry, umocnienia i posterunki, które nie pozwoliły komunistom na stosowanie przy­jętej przez nich taktyki partyzanckiej; kuo-mintangowcy pacyfikowali wsie i zabijali chłopów. Przez rok trwała bezlitosna kam­pania, komuniści zostali wreszcie wyparci ze swoich górskich baz na południu i roz­poczęli długą wędrówkę do nowych siedzib (patrz wielki marsz 1934-1935).