EGIPSKA WOJNA PRZECIW WAHHABITOM

EGIPSKA WOJNA PRZECIW WAHHABITOM W latach trzydziestych XVIII w. arabski teolog Muhammad Abd al-Wahhab (1703-1792) głosił zasady zrefor­mowanego islamu. Jego zdaniem wszelkie doktrynalne lub obrzędowe zmiany wpro­wadzone po śmierci proroka są fałszywe i niezgodne z zasadami islamu. Ten surowy odłam, zwany czasem islamem purytańskim, po przyjęciu go w 1744 przez ród Saudów ogarnął całą Arabię; obecnie jest oficjalnym wyznaniem w Arabii Saudyjskiej. Na po­czątku XIX w. piractwo uprawiane przez wahhabitów saudyjskich utrudniało Wiel­kiej Brytanii działalność handlową na Oceanie Indyjskim. Wielka Brytania była wów­czas najpoważniejszym sojusznikiem i dob­roczyńcą tureckiego Egiptu. Muhammad Ali (l 769?-1849), namiestnik (pasza) Egiptu, postanowił za zgodą Turków rozprawić się z wahhabitami. Do 1811 wahhabici, których stolicą był Rijad, opanowali Mekkę, Medynę i Dżiddzę i zagrozili Syrii. Powodzenie to przyśpieszyło kampanię Muhammada Alego przeciw Arabii, nominalnemu wasalowiTur-cji. Wojska Egiptu pod dowództwem Mu­hammada Alego i jego syna Ibrahima (1789-1848) przez siedem lat toczyły z wah­habitami krwawe walki. Do 1818 Egipcjanie odzyskali, głównie dzięki udanym działa­niom na morzu, święte miasta muzułmań­skie i opanowali wschodnie wybrzeże Morza Czerwonego.