FRANCUSKA WOJNA DOMOWA

FRANCUSKA WOJNA DOMOWA 1871. W czasie FRANCUSKO-PRUSKIEJ WOJNY, po kapi­tulacji i wzięciu do niewoli francuskiego cesarza Napoleona Trzecią (1808-1873) pod Sedanem, w Paryżu ustanowiono m Republikę. Mieszkań­cy bronili oblężonego przez Niemców miasta; głód zmusił ich do kapitulacji 28 stycznia 1871. W tym czasie zgromadzenie narodowe Trzeciej Republiki przeniosło się do Bordeaux i rozpo­częło negocjacje z Niemcami w sprawie warun­ków zawarcia pokoju. Upokorzeni obecnością Niemców w mieście i „niehonorowym' poko­jem przyjętym przez zgromadzenie narodowe, w którym zasiadali w większości monarchiści, przebywający w Paryżu francuscy przywódcy powołali niezależny rząd republikański, Komu­nę Paryską, i wypowiedzieli posłuszeństwo zgromadzeniu. Komunardzi odparli wojska, które zgromadzenie wysłało w marcu w celu zajęcia Paryża, ale ich energia skupiła się na wewnętrznych sporach i jałowych eksperymen­tach z miejskim samorządem. Zgromadzenie, które przeniosło się do Wersalu, nakłoniło zwycięskich Prusaków, udających neutralność, do wypuszczenia jeńców francuskich. Zwolnio­nych jeńców powołano do armii i rozpoczęto oblężenie miasta. Wkraczający do stolicy żołnie­rze natknęli się na zaciekły, rozpaczliwy opór komunardów walczących na barykadach; w cza­sie „krwawego tygodnia' (21-28 maja 1871) żołnierze zastrzelili tysiące komunardów i stop­niowo wyparli ich do centrum. Wycofujący się komunardzi mordowali zakładników, między innymi zabili arcybiskupa Paryża; spalili pałac Tuileries, magistrat, Pałac Sprawiedliwości i in­ne ważne budynki. Po zgnieceniu oporu rozpo­częły się masowe egzekucje; zwycięzcy zabili co najmniej 17 tysięcy jeńców, wielu uwięziono lub zesłano do karnych kolonii. Później obalono komuny w innych miastach - Marsylii, Tuluzie i Saint Etienne - i tam także zastosowano bezlitosne represje. Radykałowie zostali bez przywódców, obywatele domagali się trwałej republiki, a monarchiści dążyli do przywrócenia rządów monarchicznych, a nawet absolutyzmu.