FRANCUSKO-BURGUNDZKIE WOJNY

FRANCUSKO-BURGUNDZKIE WOJNY 1464- Dążenia króla Francji Ludwika XI (1423-1483) do wzmocnnienia władzy centralnej spotkały się z niechęcią i sprzeciwem wielu potężnych panów fran­cuskich, między innymi Karola Śmiałego burgundzkiego (1433-1477) współtwórcy sojuszu książąt - Ligi Dobra Publicznego (1464) - skierowanego przeciw Ludwikowi XI, który zdołał przeciągnąć na swoją stronę drobną szlachtę i mieszczan. Liga pobiła wojska Ludwika w bitwie pod Mont-Ihery (13 lipca 1465); na mocy traktatu z Conflans (1465) król francuski musiał zwrócić ziemie zbuntowanym wielmożom; Karol uzyskał ziemie nad Sommą, co póź­niej przysporzyło mu kłopotów, gdyż za poduszczeniem Ludwika tamtejsi miesz­czanie wzniecili bunt. Po śmierci ojca w 1467 Karol odziedziczył księstwo Bur-gundii; rozpoczął wówczas długą walkę z Ludwikiem o pełną niezależność Bur-gundii od Francji. Dzięki zręcznej dy­plomacji Ludwik zdołał doprowadzić do rozpadu Ligi Dobra Publicznego; próbował nawiązać negocjacje z Karolem w Peronne (1468), ale został przez niego uwięziony w czasie rewolty (którą sprowokowali za­usznicy króla) w Liege i musiał pójść na ustępstwa, by odzyskać wolność. Roz­szerzając siłą swoje panowanie aż po Ren, Karol spiskował z innymi państwami (tak­że z Anglią, z którą zawarł sojusz), by doprowadzić do klęski Ludwika i podziału królestwa między spiskowców. Dyploma­tyczne manewry Ludwika udaremniły te plany - król albo zawierał pokój z so­jusznikami Burgundii albo ich przekupy­wał. W 1473 cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Fryderyk III (1415-1493) nie zgodził się na koronację Karola na króla Burgundii (co podniosłoby jej status do rangi królestwa). Wojska francuskie, szwaj­carskie i niemieckie (Świętego Cesarstwa Rzymskiego) zaatakowały zreorganizowaną i zdyscyplinowaną armię Karola, która wcześniej oswobodziła Burgundię spod pa­nowania francuskiego (patrz burgundzko- -SZWAJCARSKA WOJNA 1474-1477). Sojusznicy zdobyli obszerne terytoria łącznie z Lotaryn­gią (1475). Wraz ze śmiercią Karola w bitwie pod Nancy zakończył się opór Burgundii; dzięki traktatowi w Arras z 1482 Ludwik zyskał pełną władzę nad Burgundią. Patrz także francusko-austriacka wojna 1477-