FRONDY WOJNY

FRONDY WOJNY 1648-1653. W czasie ma-łoletności króla Francji Ludwika XIV (1638-1715) regentką była jego matka Anna Austriaczka, a pierwszym ministrem Juliusz Mazarini. W 1648 parlament paryski nie zaakceptował dekretów skarbowych. Sprze­ciw wynikał z dążenia do ograniczenia rosnącej władzy królewskiej oraz obrony interesów coraz bardziej niezadowolonej szlachty, rozgoryczonej wysokimi podatka­mi. Bodźcem do powstania jawnej opozycji - Frondy parlamentu, stało się żądanie, aby pragnący ponownej nominacji urzędnicy sądowi zrezygnowali z czteroletniego upo­sażenia. Parlament natomiast dążył do za­pewnienia sobie prawa czynienia uwag i zmian w królewskich dekretach oraz do zatwierdzania nowych podatków; zażądał również wprowadzenia innych reform. Uwi­kłany w TRZYDZIESTOLETNIĄ WOJNĘ rząd francuski musiał ustępować do zawar­cia pokoju westfalskiego (1648), który umoż­liwił sprowadzenie wojsk królewskich do Francji. W tym momencie zaczęły się aresz­towania członków parlamentu. W odpowie­dzi paryżanie wznieśli barykady na ulicach

i wymusili zwolnienie aresztowanych. Woj­ska królewskie pod dowództwem Ludwika Kondeusza (1621-1686) przeprowadziły blokadę Paryża. Do Frondy przyłączyli się arystokraci. Gdy ci wezwali pomoc Hisz­panów, doszło do rozłamu. Członkowie parlamentu zawarli z dworem francuskim w 1649 pokój w Rueil, w którym parlament uzyskał amnestię i ustępstwa dworu. Druga Fronda (Fronda książąt) zawiązała się po aresztowaniu 18 stycznia 1650 księcia Lud­wika Kondeusza, który wbił się w pychę i arogancko występował przeciw królowej. Jego zwolennicy wzniecili w 1650 rokosz na prowincji. W kwietniu wicehrabia Henryk de Turenne złączył się z Hiszpanami (patrz francusko-hiszpańska wojna Wojska królewskie rozbiły jego siły pod Rethel (15 grudnia 1650). Połączenie się jednak opozycji arystokratycznej i miesz­czańskiej zmusiło dwór do uwolnienia Kon­deusza (15 lutego 1651) i ogłoszenia po­wszechnej amnestii, na jej podstawie po­wrócił Henryk de Turenne. Doszło do wygnania Mazarina. Spory między frondys-tami i intrygi ich części przeciw Kondeu-szowi sprawiły, że obawiając się o swą wolność, a nawet życie, w początkach lipca uszedł z Paryża. Ogłoszony zdrajcą za poro­zumiewanie się z Hiszpanami zawarł z nimi rzeczywiście przymierze. We wrześniu do­prowadził do rokoszu w Gujennie. W grud­niu Mazarin wrócił do Francji. W mar-cu-czerwcu 1652 toczyły się walki między rokoszanami i wojskami królewskimi pod wodzą m.in. Turenne'a nad Loarą i Sek-waną. 2 lipca Turenne odniósł zwycięstwo nad Kondeuszem na przedmieściu Paryża. W mieście tym zaczęły przeważać prokró-lewskie nastroje. Kondeusz opuścił Paryż w październiku i złączył się z Hiszpanami. Wszyscy jego poplecznicy albo okazali skruchę, albo pozostali na wygnaniu poza Paryżem. Dwór wrócił do Paryża w paź­dzierniku 1652. We wrześniu 1653 poddało się Bordeaux, ostatnie frondystowskie mia­sto. Zarówno parlament, jak i szlachta utra­ciły możliwość tworzenia skutecznej, le­galnej opozycji; w wyniku wojny domowej powstały podstawy późniejszych rządów ab­solutnych króla Ludwika XIV.