GWINEI-BISSAU WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ

GWINEI-BISSAU WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ W 1956 Amilcar Cabral (1921-1973) założył Afrykańską Partię Nie­podległości Gwinei i Zielonego Przylądka (PAIGC), która bez powodzenia starała się wynegocjować niepodległość dwóch zamor­skich prowincji Portugalii: Gwinei Portugal­skiej (Gwinea-Bissau) i Wysp Zielonego Przy­lądka. Przygotowując się do walki zbrojnej PAIGC znalazła mocne poparcie gwinejskich mieszkańców obszarów położonych w głębi zachodniej Afryki. Pod koniec 1962 małe grupy powstańcze zaczęły atakować portugal­skie posterunki wojskowe i policyjne i w nie­długim czasie wyparły cudzoziemców z dużej części kraju. Każda grupa miała swój obóz w lesie, z którego wyruszała na akcje par-

tyzanckie. Portugalczycy ściągnęli z Lizbony wojsko i samoloty, które zbombardowały obozy partyzantów. Jedności powstańców za­grażały waśnie plemienne i rozpowszechniona wiara w magię; by zapobiec rozłamowi, Cabral zwołał radę swoich dowódców i wyjaśnił im, że ruch wyzwoleńczy nie powiedzie się, jeżeli żołnierze nie będą traktowali ludności spra­wiedliwie i jeśli nadal będą wierzyć w czary. Jak powiedział Cabral, PAIGC stanowi „po­dwójną rewolucję' - przeciwko kolonializ-mowi oraz przeciwko dawnym, zacofanym przesądom. W 1973 PAIGC opanowała dwie trzecie obszaru Gwinei Portugalskiej, proklamowała niepodległość i przemianowała prowincję na Republikę Gwinei-Bissau. Por­tugalczycy odmówili jej uznania, ale zamach stanu w Lizbonie (1974) doprowadził do powstania nowego rządu, który jeszcze w tym samym roku uznał niepodległość Gwinei. Po zabójstwie Amilcara na początku 1973 prezy­dentem został jego brat, Luis de Almeida Cabral (ur. 1931). Na mocy oddzielnego po­rozumienia z Portugalią Wyspy Zielonego Przylądka zostały w 1975 niepodległą repub­liką. Patrz także angoli wojna o niepod­ległość 1961-1976; mozambiku wojna o nie­podległość