HAITAŃSKO-FRANCUSKA WOJNA

HAITAŃSKO-FRANCUSKA WOJNA 1801- Frangois Dominiąue Toussaint L'Ouverture (1743-1803) zostawszy guber­natorem generalnym całej wyspy Hispaniola (Haiti), przywrócił porządek i zreorganizo­wał rząd zgodnie z nową konstytucją z 1801 (patrz toussainta l'ouverturfa powsta-

nie 1793-1803). Chcąc odzyskać panowanie nad wyspą i przywrócić niewolnictwo, Na­poleon Bonaparte (1769-1821) wysłał na Haiti swego szwagra, Charles'a Yictora Lec-lerca (1772-1802), na czele około 25 tysięcy żołnierzy. Po wylądowaniu w Cap-Francais (Cap-Haitien) Francuzi ujrzeli płonące mia­sto, podpalone przez wycofującą się armię murzyńską pod dowództwem Henri Chris-tophe'a (1767-1820). W głębi wyspy Fran­cuzi natrafili na zacięty opór; ponadto padali ofiarą chorób, zwłaszcza żółtej febry. Pod koniec marca 1802, pod Cretea-a-Perriot siły Leclerca pokonały około 1200 Murzy­nów dowodzonych przez Jeana Jacques'a Dessalines'a (1758-1806). Wkrótce potem Dessalines, Christophe i większość ich zwo­lenników przeszła na stronę Leclerca. Uzys­kawszy obietnicę amnestii, Toussaint złożył broń, mimo to został zdradziecko ujęty i wysłany jako jeniec do Francji, gdzie zmarł rok później, 7 kwietnia 1803. Przez pewien czas Christophe i Dessalines służyli w wojsku francuskim, pomagając w walce z partyzantką złożoną z Murzynów i Mety-sów. Dowiedziawszy się, że Napoleon za­mierza przywrócić na wyspie niewolnictwo, obaj zdezerterowali. Bez posiłków, które nie dotarły z powodu blokady portów fran­cuskich przez Wielką Brytanię (patrz napo­leońskie wojny isos-isis), dziesiątkowani przez żółtą febrę, żołnierze francuscy mu­sieli poddać się czarnym przywódcom po­wstania i opuścić Hispaniolę w listopadzie 1803. Na początku 1804 Dessalines ogłosił Haiti niepodległą republiką i sam stanął na czele rządu. Patrz także haitańska wojna

DOMOWA 1806-1820.