HETYCKO-HURYCKIE WOJNY

HETYCKO-HURYCKIE WOJNY ok. 1620- ek. 1325 p.n.e. W ciągu około 300 lat w drugim tysiącleciu największymi rywalami Hetytów w walce o opanowanie Anatolii byli Huryci. Około 1620 Hetyci walcząc z królestwem Arzawa na południowym zachodzie nie za­pewnili wystarczającej obrony południowej i południowo-wschodniej części Anatolii, z czego skorzystało państwo Hurytów Mi-tanni (wówczas w pełni rozwoju) i rozciąg­nęło swoje panowanie nad tą częścią Anato­lii. Hetyccy wojownicy wyparli Hurytów, wkrótce walczyli z nimi o miasto Aleppo (ok. 1600); pięć lat później walka zakończyła się porażką Mitanni. Po zamordowaniu w 1590 Mursilisa I, władcy Hetytów, spory o sukcesję omal nie doprowadziły do upadku państwa. W tym okresie Huryci z Mitanni zagarnęli Cylicję i utworzyli podporząd­kowane im królestwo Kizzuwada (ok. 1590). Chcąc odciąć Hetytów od północnej Syrii, Mitanni stworzyło także południowo-wscho-dnie królestwo Hanigabat, co stało się około 1470 przyczyną wojny o Syrię z silnym w tym okresie Egiptem (patrz megiddo, pierwsza bitwa pod megiddo ok. 1469 p.n.e). Około 1400 imperium Hetytów (Nowe Pań­stwo, ok. 1400-ok. 1190) doszło do dawnej potęgi pod panowaniem króla Suppiluliumy (ok. 1375-ok. 1335), który pragnąc roz­wiązać problem mitannijski, najechał Syrię. Skierował się tam nowym szlakiem, wkra­czając od wschodniej strony doliny Eufratu. Zaskoczyło to Mitanni; broniło się ono słabo i nie uzyskawszy pomocy od sprzy­mierzonego Egiptu, straciło terytoria na północ od Damaszku i cały obszar dzisiej­szego Libanu (ok. 1370). Okrojone królest­wo Mitanni zawarło sojusz z Asyrią, również rywalizującą z Hetytami. Bitni Hetyci zdo­byli jeszcze Karkemisz nad Eufratem, mias­to należące do Mitanni (ok. 1340), i stwo­rzyli państwo buforowe oddzielające ich od Asyrii, którego głównym ośrodkiem była dawna prowincjonalna stolica Mitanni - Wassuganni. Hetyci stracili te obszary około 1325 na rzecz koalicji Mitanni-Asyria. Odżyło wówczas podporządkowane Hury-tom królestwo Hanigabat. Całą Anatolię zajęli jednak Asyryjczycy, a wkrótce i Hę-

tyci, i Huryci utracili znaczenie zarówno polityczne, jak i militarne. Patrz także7

ASYRYJSKO-HURYCKIE WOJNY ok. 1350-1245 p.n.e.