HISZPAŃSKA WOJNA DOMOWA

HISZPAŃSKA WOJNA DOMOWA 1840--1843. Po pierwszej wojnie KARLISTÓW Maria Krystyna (1806-1878), regentka w okresie małoletności córki, królowej Iza­beli II (1830-1904), dążyła do zniesienia konstytucji z 1837 i ograniczenia niezależ­ności miast hiszpańskich. Powstania, do jakich doszło w miastach, zmusiły ją do uznania liberalnej konstytucji z 1812, ale bunty trwały nadal, gdyż rząd centralny narzucił rządom lokalnym swoich urzęd­ników. Generał Baldomero Espartero (1792-1879), bohater wojny karlistów, od­mówił wykonania rozkazu Marii Krystyny i nie wystąpił przeciw powstańcom, czym zyskał sobie dużą popularność. Generał został premierem. Wprowadzane w życie umiarkowane reformy tak ograniczyły wła­dzę Marii Krystyny, że w październiku 1840 opuściła wraz z Izabelą kraj i osiadła we Francji, skąd podżegała do buntu prze­ciw Espartero sprawującemu wówczas rządy dyktatorskie. W październiku 1841 władze zdławiły wzniecone z poduszczenia Marii Krystyny, powstanie w Pampelunie, a w grudniu 1842 - w Barcelonie. Agenci Marii Krystyny pomogli pułkownikowi Ju-anowi Primowi y Prats (1814-1870) wznie­cić w 1843 powstanie na południu. Generał Ramon Maria Narvaez (1800-1881) popro­wadził antyrządowe oddziały wojska z Wa­lencji do stolicy, Madrytu, zdobył miasto i obalił rząd Espartero. Espartero uciekł do Anglii, skąd wrócił w 1848. W listopadzie 1843 uznano, że zaledwie 13-letnia Izabela osiągnęła dojrzałość i postawiono ją na czele rządu. Maria Krystyna wróciła do Hisz­panii, a premierem rządu został Narvaez. Patrz także hiszpańska rewolucja 1854.