HISZPAŃSKO-AMERYKAŃSKA WOJNA

HISZPAŃSKO-AMERYKAŃSKA WOJNA 1898.

Prasa Stanów Zjednoczonych szeroko roz­pisywała się o złym traktowaniu mieszkań­ców Kuby przez władze hiszpańskie, podając sensacyjne i często przesadzone wiadomości (patrz kuby wojna o niepodległość 1895-1898). 15 lutego 1898 w nie wyjaśnionych okolicznościach nastąpił wybuch na pan­cerniku amerykańskiej marynarki wojennej Maine zakotwiczonym w porcie Hawana; okręt zatonął, zginęło 260 marynarzy. Jak­kolwiek nigdy nie wykryto prawdziwej przy­czyny wybuchu, winą zań obarczono Hisz­panię. Mimo zgody Hiszpanii na rozejm (9 kwietnia 1898) Amerykanie jeszcze bar­dziej zdecydowanie wsparli Kubańczyków. 25 kwietnia Stany Zjednoczone wypowie­działy Hiszpanii wojnę. Walki toczyły się na Oceanie Atlantyckim i Oceanie Spokoj­nym; l maja 1898 Azjatycka Flota USA komodora George'a Deweya (1837-1917) wpłynęła do Zatoki Manilskiej (Filipiny) i całkowicie zniszczyła silniejszą flotę Hisz­panii. Dwa miesiące później około 11 tysięcy żołnierzy amerykańskich generała Wesleya Merritta (1834-1910) przybyło do Zatoki Manilskiej i przy wsparciu powstańców filipińskich pod wodzą Emilio Aguinaldo (1869-1964) zdobyło 13 sierpnia 1898 Manilę. Na Oceanie Atlantyckim flota hiszpań­ska admirała Pascuala Cervera y Topete (1839-1909) weszła do portu Santiago de Cuba, gdzie zablokowała ją (maj-lipiec 1898) Atlantycka Flota USA pod dowództwem admirała T. Sampsona (1840-1902). W Dai-ąuiri, na Kubie, wylądował korpus ekspedy­cyjny USA liczący 17 tysięcy żołnierzy, któ­rzy ruszyli na pobliskie Santiago, l lipca 1898 w bitwie pod San Juan Hill i El Caney Amerykanie pod wodzą Schaftera odnieśli ciężko wywalczone zwycięstwo. W bitwie wziął również udział 1. Ochotniczy Pułk Kawalerii (Rough Riders - Twardzi jeźdźcy) pułkownika Leonarda Wooda (1860-1927) i podpułkownika Theodore'a Roosevelta (1858-1919), który poprowadził uwieńczony sukcesem atak Rough Riders na pobliskie Kettle Hill. Dzięki zwycięstwu Amerykanie uzyskali dobrą pozycję do natarcia na Santia­go i odrzucili ataki Hiszpanów usiłujących ich stamtąd wyprzeć. Cervera starał się prze­łamać amerykańską blokadę, ale flota hisz­pańska poniosła dotkliwą porażkę w bitwie morskiej w Zatoce Santiago 3 lipca 1898. Dwa tygodnie później Hiszpanie poddali się pod Santiago, a 25 lipca 1898 wojska amery­kańskie generała Nelsona A. Milesa (1839-1925) wylądowały w Puerto Rico i do czasu podpisania rozejmu (12 sierpnia 1898) odniosły tam prawie całkowite zwycięstwo nad Hiszpanami. Na mocy traktatu paryskie­go z 10 grudnia 1898 Hiszpania zrzekła się zwierzchności nad Kubą, przekazała Stanom Zjednoczonym Puerto Rico, Guam oraz Fili­piny; za te ostatnie USA zapłaciły 20 milio­nów dolarów. Patrz także filipińskie po­wstanie