HRABIEGO WOJNA

HRABIEGO WOJNA 1533-1536. Ostre spo­ry religijne w Danii pomiędzy luterańskimi mieszczanami i chłopami a katolicką szlach­tą doprowadziły do sytuacji, w której po śmierci króla Fryderyka I (1471?-1533) zdominowany przez szlachtę rigsraad (rada państwa) postanowił sprawować tymczasowe rządy; zdecydowano nie udzielać poparcia kandydatowi luteran. Rebelianci duńscy - luteranie sprzymierzeni z północnonie-mieckim miastem Lubeką (patrz lubeki wojna 1531-1536) dążyli do osadzenia na tronie przebywającego w więzieniu poprzed­niego króla, Chrystiana II (1481-1559) (patrz kalmarska wojna domowa 1520-1523) i przyłączenia Kopenhagi i Malmó do Hanzy (liga handlowa miast nadbałtyc­kich). Popierany przez czołowych przed­stawicieli szlachty jutlandzkiej oraz bis­kupów, najstarszy syn Fryderyka i jego następca Chrystian (1503-1509), książę Hol­sztynu, wychowany w luteranizmie, prowa­dził działania wojenne przeciw Krzysztofo-wi, hrabiemu Oldenburga (ok. 1504-1566), konditierowi dowodzącemu wojskami Lu­beki i rebeliantów duńskich dążących do osadzenia na tronie Chrystiana II (wojna wzięła nazwę od hrabiego Krzysztofa). Woj­ska hrabiego najechały i spustoszyły Hol­sztyn, poddała im się Kopenhaga, a później Zelandia, Malmó i Skania. W północnej Jutlandii wybuchło powstanie chłopskie zwolenników Chrystiana II. Książę Chrys­tian miał przeciw sobie pół Danii, jako król Chrystian III (wybrany przez rigsraad na króla w 1534) odłożył elekcję, wyrwał kraj spod władzy hrabiego i wyparł jego armie do północnej Jutlandii, które to miasto wojska Chrystiana zdobyły szturmem 18 grudnia 1534, po czym doszło do rzezi. Szwedzkie wojska (Szwecja zawarła przy­mierze z Chrystianem III) obiegły Malmó i Landskronę. Chrystian prowadził oblęże­nie Kopenhagi i 29 lipca 1536 zmusił hra­biego Krzysztofa do kapitulacji, po czym objął panowanie nad całą Danią. Jakkolwiek Lubeka i jej sprzymierzeńcy zachowali pra­wa handlowe, ich potęga (a tym samym i Hanzy) na Bałtyku została złamana (Lu­beka zatrzymała na 50 lat duńską wyspę Bornholm tytułem reparacji wojennych). Hrabia Krzysztof musiał przysiąc, że nigdy nie wkroczy do Danii i wrócił do Olden­burga. Chrystian III umocnił w Danii lute-ranizm i narzucił go Norwegii.