HUNÓW NAJAZDY NA CESARSTWO RZYMSKIE

HUNÓW NAJAZDY NA CESARSTWO RZYM­SKIE 375-454. Hunowie, koczowniczy lud azjatycki, nadciągnęli ze stepów położo­nych na północ od Morza Czarnego; przez 80 lat najeżdżali i plądrowali cesarstwo rzymskie. W 375 walczyli z Gotami, po­konali Ostrogotów (Goci Wschodni) i kie­rując się w stronę Dunaju, wypierali na zachód Wizygotów (Goci Zachodni) z wy­znania chrześcijańskich arian. Następnie Hunowie podporządkowali sobie inne bar­barzyńskie szczepy. W 434 plemiona zo­stały zjednoczone pod władzą braci Attyli (406P-453) i Biedy. W 445 Attyla zamo­rdował Biedę i został jedynowładcą. In­teresował się głównie łupieniem bogatego cesarstwa rzymskiego; już w 434 Hunowie dowiedzieli się, że mogą otrzymać złoto, gdyż ich wodzowie zawarli umowę z Kon­stantynopolem (Stambuł), na mocy której otrzymywali 700 funtów złota rocznie w za­mian za zaniechanie najazdów. Gdy na­leżności nie nadchodziły, Hunowie często przeprowadzali najazdy. W latach 441-442 i w 447 doprowadzili do ruiny prowincje bałkańskie, dotarli aż do Termopilów i sa­mego Konstantynopola uzyskując opłaty w zamian za zawarcie pokoju. Następnie w 451 Attyla najechał na Zachodzie Galię (Francja), splądrował Divodurum Medio-matrici (Metz) i miasta w Belgii, po czym zawrócił na południe, w kierunku Cena-bum Aurielani (Orleanu). W 451 koalicyjna armia galijskich Rzymian, Wizygotów i Alanów pod wodzą Flawiusza Aecjusza (396P-454), naczelnego wodza rzymskiego, stoczyła bitwę z Attyla na Polach Ka-talaunijskich (Chalons-sur-Marne); Huno­wie zmuszeni do ataku pod górę, przełamali środek linii Alanów, ale zostali zepchnięci do swego obozu przez prawe skrzydło Wi­zygotów oraz Rzymian. Attyla wycofał się przez Ren. Hunowie zawrócili do Italii, gdzie w 452 spustoszyli Akwileję tak bez­litośnie, że nigdy nie zdołano odbudować dawnej świetności; uchodźcy z miasta schronili się na południowym zachodzie i założyli tam Wenecję. Następnie Hunowie splądrowali Mediolan i Pawie. Chcąc ocalić Rzym przed zniszczeniem, papież Leon I Wielki (390P-461) stanął na czele po­selstwa wysłanego do Attyli; nie wiadomo, jakich użył argumentów, ale Hunowie osz­czędzili Rzym i obładowani łupami ruszyli przez Alpy na północ. W 453 Attyla zmarł w czasie nocy poślubnej. Jego synowie zostali pobici w 454 przez wojowniczych Gepidów (Germanie), szczegóły porażki nie są znane; Hunowie wrócili potem na stepy czarnomorskie. Patrz także rzymian i gotów wojny.