IPSILANTICH POWSTANIA

IPSILANTICH POWSTANIA 1821. Rodzina Ipsilantich, arystokratycznych fanariotów (Grecy z Konstantynopola), wygnanych do Rosji w wyniku nieporozumień z Porta, odegrała ważną rolę w dwóch wcześniej­szych powstaniach w greckiej wojnie o nie­podległość. Aleksandros Ipsilantis (1792--1828) został generałem armii rosyjskiej, a w 1820 przywódcą Filiki Heteria; patrioci greccy walczący o niepodległość nadali mu honorowy tytuł księcia. Jako przywódca ruchu niepodległościowego zakładał, że wszystkie państwa bałkańskie udzielą po­mocy powstaniu w Grecji, i głosił koniecz­ność połączenia wysiłków wszystkich państw Półwyspu Bałkańskiego w walce przeciw imperium osmańskiemu. W marcu 1821, dowodząc Świętym Batalionem, naje­chał Mołdawię, zdobył jej stolicę, Jassy (łasi, Rumunia) i wkroczył do Bukaresztu. Chociaż poparł go gubernator Mołdawii, fanariota, a Grecy w Wołoszczyźnie również przyszli mu z pomocą, car rosyjski Aleksan­der I pod wpływem austriackiego ministra spraw zagranicznych Metternicha (1773--1859) nie tylko nie udzielił mu pomocy, ale odżegnał się od niego, ponadto patriarcha prawosławny rzucił na niego klątwę. Co więcej, Rumunia, uwikłana w walkę o niepodległość i zniecierpliwiona naciskiem wywieranym przez greckich działaczy (fanariotów z pocho­dzenia), również odmówiła mu pomocy. Ist­niał także inny istotny powód, dla którego Rumuni nie poparli Greków, mianowicie grupa Aleksandra uprowadziła i zabiła jedne­go z przywódców rumuńskich. 9 czerwca 1821 siły Aleksandra poniosły bolesną poraź

kę w bitwie z Turkami pod Dragaszanem, ok. 150 km na zachód od Bukaresztu. Aleksander uciekł do Austrii, gdzie cesarz kazał go aresztować; przebywał w więzieniu do 1827. Jego brat Dimitrios Ipsilantis (1793-1832), który także służył w armii rosyjskiej i poma­gał Aleksandrowi w Jassach, uciekł z Mołda­wii do Morei (Peloponez), gdzie zebrał Gre­ków, by rozpocząć walkę o niepodległość.