IRLANDZKIE WIELKIE POWSTANIE

IRLANDZKIE WIELKIE POWSTANIE 1641- Przyczyną wybuchu powstania były despotyczne rządy angielskie, napływ protes­tantów do Ulsteru i prześladowania katolików. Wybuch powstania umożliwiły zatargi między królem Karolem I (1600-1649) i angielskim parlamentem (patrz angielska wojna domo­wa pierwsza 1642-1646). Katolicy i „starzy' Anglicy usiłowali zdobyć Dublin (Irlandia); gdy to się im nie udało, zajęli Ulster i wznie­cili w 1641 powstanie w Leinster. Parlament nie zgodził się dać Karolowi armii, obiecał ochotnikom ziemie w Irlandii i w 1642 posłał tam wojska szkockie. Do tego czasu prawie cała Irlandia została opanowana przez po­wstańców, a Szkoci nie odnieśli sukcesów. W 1642 w Kilkenny powołano tymczasowy rząd. James Butler (1610-1688), pierwszy książę Ormonde, adiutant Karola, doprowa­dził do rozejmu odrzuconego przez oba par­lamenty - angielski i irlandzki. Mimo inter­wencji nuncjusza papieskiego trwały nadal sporadyczne walki; powstańcy odnieśli zwy­cięstwo w 1645, zostali pobici w 1647, w 1648 znowu bezskutecznie próbowano zawrzeć ro-zejm, a w 1649 bitwę pod Rathmines przegrali protestanccy rojaliści. Działania wojenne za­kończyły dopiero wyprawy Cromwella (patrz cromwella kampania irlandzka