KAROLA WIELKIEGO PODBOJE

KAROLA WIELKIEGO PODBOJE 771-814.

Zgodnie ze zwyczajem frankońskim po śmierci Pepina Krótkiego (714?-768), pier­wszego króla Franków z dynastii Karolin­gów, królestwo podzielono między dwóch synów, Karola (742-814) i Karlomana II (751-771). Nieskłonni do współpracy bracia (co, jak się wydaje, było powszechne u Fran­ków) władali samodzielnie, Karol - zachod­nimi Frankami (Neustria), a Karloman - wschodnimi (Austrazja). Po śmierci Kar­lomana Karol przejął jego ziemie, został królem wszystkich Franków i rozpoczął błyskotliwą grę polityczną, która doprowa­dziła do powstania cesarstwa frankońskiego i koronacji Karola na cesarza Zachodniego Cesarstwa, czyli Świętego Cesarstwa Rzym­skiego; Karol zyskał również przydomek „Wielki' (Charlemagne). Przeszedł do his­torii dzięki swoim osiągnięciom w umac­nianiu władzy Kościoła, w stworzeniu no­wego sądownictwa i sprawnej administracji, a także szkolnictwa. Wszystko to było umoż­liwiły jego sukcesy militarne. Karol wcześ­nie zaczął toczyć wojny. Po przejęciu króles­twa Karlomana żona i dzieci tego ostatniego schroniły się u Dezyderiusza (wzmian. 756-774), księcia Toskanii i ostatniego króla Longobardów. Dezyderiusz najechał Państwo Kościelne 772. Na prośbę papieża Hadriana Karol Wielki wyprawił się do Lombardii (patrz karola wielkiego zwy­cięstwo nad dezyderiuszem 773-774). Karol jeszcze podczas przygotowań do działań w Lombardii w 772 rozpoczął 32-letnią wojnę z poganami, Sasami (patrz karola wielkiego wojna z sasami 772-804). W 776 zdławił powstanie w Lombardii, w 778 poniósł porażkę w Hiszpanii (patrz karola wielkiego najazd na północną hiszpanię 777-801), w 780 przybył do Italii, by korono­wać swego syna na króla Longobardów i wzmocnić autorytet papiestwa, później poniósł kilka porażek w walkach z Sasami, które pomścił haniebną masakrą w 782. Karol Wielki zdołał stworzyć wielkie cesar­stwo i kierować nim mimo najazdów na Saksonię (między rzekami Elbą i Łabą), karnej wyprawy przeciw Bretanii w 786, podboju Bawarii w 787-788, pięcioletniej wojny z Awarami (patrz franków i awarów wojna 791-796) oraz wyprawy do Italii, która przebiegła bez walki i zakończyła się koro­nacją Karola na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego (Rzym, 800) i do wojny z cesar­stwem bizantyjskim (patrz frankońsko-bi-zantyjska wojna 803-8io). Wojska Karola Wielkiego ostatecznie zwyciężyły Sasów w 804, podporządkowały Czechów w 805, słowiańskich Łużyczan w 806, a w latach

808-810 toczyły wojny z Duńczykami i in­nymi sprzymierzeńcami Sasów, którzy nie przerwali walk w 804. Po 804 podstarzały i schorowany Karol Wielki nie brał już udziału w wyprawach wojennych. Zajął się prawodawstwem, a w 811 sporządził tes­tament; choć miał 18 dzieci, wyznaczył na swego jedynego następcę syna Ludwika I Pobożnego (778-840), który miał być wład­cą całego, nie podzielonego państwa fran­końskiego. Patrz także frankońskie wojny domowe.