KOLUMBII WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ

KOLUMBII WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1810-1819. Po upadku króla Hiszpanii Ferdynanda VII (1784-1833), co było skut­kiem wojny z Napoleonem (patrz półwyspu iberyjskiego wojna 1808-1814), rada miasta Bogota w Nowej Granadzie (Kolumbia) zadeklarowała wprawdzie wierność królowi, ale do 1810 usunęła urzędników królew­skich i powołała juntę rządzącą prowincją. Większość dużych miast w Nowej Granadzie także usunęła władze królewskie i ustano­wiła rządy junty. Niektóre z nich opracowa-

ty własne konstytucje. Jednakże powstałe junty zamiast połączyć wysiłki dla wspólnej obrony przed rojalistami, zwalczały się wza­jemnie, osłabiając tym ruch rewolucyjny. Wojska powstańcze pod dowództwem Si-mona Bolivara (1783-1830) osiągnęły pewne sukcesy, ale w 1815 zostały zdecydowanie pokonane pod Santa Mara przez wojska hiszpańskie dowodzone przez Pablo Morillo (1777-1838). Rojaliści odzyskali władzę w Nowej Granadzie, natomiast Bolivar uciekł na Jamajkę, a potem na Haiti. W 1816 Bolivar założył bazę w Angosturze (Ciudad Bolivar) (patrz wenezuelska wojna o nie­podległość 1811-1821) i urzeczywistniając śmiały plan ataku na Bogotę, przeprowadził obdartą, ale dobrze uzbrojoną, 3,5-tysięczną armię przez Wenezuelę, siedem rzek i wy­sokie Andy; w czasie tego ciężkiego marszu zmarło ponad 1000 żołnierzy. Po drodze przyłączyły się do Bolivara wojska Francisco de Pauli Santadera (1792-1840) i europejscy ochotnicy. Armia rewolucyjna pokonała Hi­szpanów w bitwie pod Boyaca 7 sierpnia 1819, potem zdobyła Bogotę i zapewniła Nowej Granadzie niepodległość. Bolivar został prezydentem nowej republiki. Po­wrócił do Angostury i nie zakończonej wojny w Wenezueli. Później, w 1822, razem z Antonio Jose de Sucre (1785-1830) wkro­czyli z wojskiem do prowincji Quito (Ek­wador) i toczyli zacięte walki, aż wreszcie Sucre odniósł decydujące zwycięstwo w po­bliżu wulkanu Pichincha (24 maja 1822). Ekwador został uwolniony od hiszpańskiego panowania i za namową Bolivara przystąpił do unii z Wielką Kolumbią (Kolumbia, Panama i Wenezuela). Patrz także peru wojna o niepodległość 1820-1825.