KOREAŃSKA WOJNA

KOREAŃSKA WOJNA 1950-1953. Pod ko­niec ŚWIATOWEJ WOJNY II w celu rozbrojenia okupantów japońskich w Korei alianci przyjęli 38. równoleżnik za tym­czasową granicę oddzielającą komunistyczną Koreę Północną od demokratycznej Korei Południowej (w 1945 Korea została wy­zwolona spod okupacji japońskiej; od pół­nocy wkroczyły wojska radzieckie, od połu­dnia amerykańskie). Późniejsze dążenia Or­ganizacji Narodów Zjednoczonych do połą­czenia kraju zakończyły się niepowodzeniem. 25 czerwca 1950 wojska Korei Północnej niespodziewanie zaatakowały Koreę Połu­dniową i w ciągu dwóch miesięcy dotarły niemal do południowego skraju Półwyspu Koreańskiego. Wojska Korei Południowej skupiły się wówczas wokół miasta Pusan i tam prowadziły działania obronne. Dwa dni po rozpoczęciu inwazji ONZ wezwała swych członków do udzielenia pomocy Ko­rei Południowej; piętnaście państw odpo­wiedziało na apel. Na czele sił między­narodowych stanął generał Douglas MacAr-thur (1880-1964), który zaplanował i prze­prowadził udany desant na tyły nieprzyjaciela w porcie Inczhon na wy­brzeżu zachodnim (24 listopada 1950) i od­ciął linie zaopatrzenia armii północnokore-ańskiej. Koreańczycy z północy zostali wy­parci z powrotem na linię rzeki Jalu, w po­bliżu granicy między Chinami i Koreą Północną. Planowano, że dwie kolumny wojsk ONZ, rozmieszczone po obu stronach pasma górskiego ciągnącego się wzdłuż pół­wyspu, dokonają zjednoczenia całej Korei pod władzą Korei Południowej. Plan ten nie powiódł się, gdyż 26 listopada 1950 komunistyczne Chiny udzieliły militarnego wsparcia Korei Północnej. Po zaciętych walkach Chińczycy i Koreańczycy zepchnęli wojska ONZ na południe. Do l stycznia 1951 armia koreańsko-chińska w sile około 485 tysięcy żołnierzy zmusiła 365-tysięczne wojska MacArthura do wycofania się za 38. równoleżnik. Chińczycy zdobyli stolicę Ko­rei Południowej, Seul. Miasto zostało odbite przez siły ONZ 14 marca 1951. Rozpoczęły się rokowania pokojowe. Negocjacje prze­ciągały się, a na linii dzielącej obie strony

toczyły się sporadyczne walki. Wbrew decy­zji ONZ i Stanów Zjednoczonych MacAr-thur publicznie nawoływał do zaatakowania i zbombardowania chińskich baz w Mandżu­rii. 11 kwietnia 1951 prezydent USA Harry S. Truman (1884-1972) odwołał MacArthura ze stanowiska dowódcy wojsk ONZ i USA na Dalekim Wschodzie i mianował na jego miejsce generała Matthew B. Ridgwaya. Obie strony wszczęły walki, które pochłonę­ły wiele ofiar. Negocjacje w sprawie rozejmu utknęły głównie ze względu na trudną do uregulowania kwestię wymiany jeńców, cho­rych i rannych. Rokowania zostały zerwane w październiku 1952. Wojska ONZ wzięły do niewoli 70 tysięcy jeńców; negocjatorzy ONZ nalegali, by jeńcom pozwolono zdecy­dować, czy chcą wrócić na północ, czy pozostać na południu. Okazało się, że 75% jeńców chce pozostać w Korei Południowej (21 jeńców amerykańskich zdecydowało się pozostać u komunistów). W kwietniu 1953 ponownie podjęto rozmowy pokojowe, które doprowadziły do zawarcia rozejmu w Pan-mundżonie (27 lipca 1953). Formalnego traktatu pokojowego nie podpisano do dziś.