KRETEŃSKIE POWSTANIE

KRETEŃSKIE POWSTANIE 1866-1868.

Chrześcijańscy mieszkańcy Krety odnosili się z nienawiścią do swoich tureckich wład­ców (patrz kreteńskie powstanie 1821-1822; grecka walka o niepodległość 1821-1832), natomiast napady chrześcijan ze Sfakii w kreteńskich Górach Białych sprawiły, że władze tureckie uważały wszystkich miesz­kańców Krety za znienawidzonych Sfakian. Gdy Porta nie wprowadziła obiecanych reform, Sfakianie oraz mieszkańcy miast przystąpili jednocześnie do powstania (w 1866). Pasza (gubernator) Krety uzyskał pomoc z Konstantynopola (Stambuł), ale powstańcy zmusili armię turecką do kapitu­lacji na równinie Apokoronas (1866). Pow­stańcy rozpuścili swoje siły, a wówczas inna grupa wojsk tureckich w odwecie zaatako­wała obwarowany klasztor w Arkadii. Wy­buch klasztornego magazynu prochu spo­wodował śmierć setek kobiet i dzieci, które znalazły schronienie w klasztorze. Turcy następnie systematycznie obracali w ruinę cały region Gór Białych, zakończyli eks­pedycję w 1867 i powrócili do kraju. Grecja i niektóre państwa zachodnie pośpieszyły Krecie z pomocą. Wywołało to gwałtowną reakcję Turków, którzy 11 grudnia 1868 zagrozili Grecji blokadą portów, jeżeli nie

zaniecha akcji pomocy wyspie. Chcąc unik­nąć wojny, Grecja uległa, ale państwa za­chodnie na spotkaniu w Paryżu w 1869 wymogły przyznanie Krecie pewnej auto­nomii, zbyt jednak ograniczonej, by mogła zapobiec KRETEŃSKIEMU POWSTA­NIU 1896.