KRZYÝOWCÓW l TURKÓW WOJNY

KRZYÝOWCÓW l TURKÓW WOJNY 1100--1146. W 1100, po zakoñczeniu pierwszej KRUCJATY, Turcy seldýuccy urzàdzili za­sadzkæ i pojmali Boemunda I (ok. 1056--1111), krzyýowca i ksiæcia Antiochii; prze­trzymywali go w niewoli w Siwas, w úrod­kowej Anatolii (obecnie Turcja). Rajmund IV (ok. 1038-1105) hrabia Tuluzy, Stefan z Blois (l 097?-1154) i inni panowie po­prowadzili trzy wyprawy do Anatolii w ce­lu ukarania Turków i uwolnienia Boemun­da. Wszystkie trzy zakoñczyùy siæ klæskami poniesionymi w krwawych bitwach (1101, 1102). Baldwin I (1058-1118) przyjàù tytuù króla jerozolimskiego i dàýàc do powiæk­szenia swego pañstwa wyprawiù siæ przeciw Egipcjanom, zwyciæýyù znacznie liczniejsze ich wojska w bitwie pod Ramlà w 1101, w rok póêniej poniósù w tym samym miej­scu druzgocàcà klæskæ. Po zebraniu nowej armii Baldwin pobiù Egipcjan pod Jaffà i wyparù ich na poùudnie. Do Jaffy przybyli duñscy krzyýowcy, by udzieliã pomocy w walce z niewiernymi. Boemund, wypusz­czony z niewoli w 1103, wróciù do An­tiochii i podjàù wyprawæ na muzuùmanów, ale w 1104 poniósù klæskæ w bitwie pod Harran. W 1107 przybyù do Ziemi Úwiætej król Norwegii Sigurd I Krzyýowiec (1090?-1130) i razem z Baldwinem zdobyù Sydon. W 1109 na próýno oblegali oni Tyr. W celu zabezpieczenia królestwa przed atakami z poùudnia Baldwin wybu­dowaù w 1115 twierdzæ Krak de Montreal. Zmarù po nieudanej wyprawie do Egiptu (1118), a tron jerozolimski objàù jego kuzyn Baldwin II (zm. 1131), który prowadziù nieustanne walki z Turkami w póùnocnej Syrii. W 1124 wojska egipskie obiegùy Je­rozolimæ, ale nie udaùo siæ im jej zdobyã. Gdy muzuùmanie pod dowództwem Zangi (1084-1146) zdobyli znajdujàcà siæ w ræ­kach krzyýowców Edessæ, papieý wezwaù do nowej krucjaty, co zainicjowaùo wspólnà akcjæ europejskich monarchów (patrz kru­cjata druga 1147-1149). Patrz równieý Bi-

ZANTYJSKO-TURECKIE WOJNY; SALADYNA ÚWIÆTA WOJNA 1187-1189.