ÚLÀSKA WOJNA PIERWSZA

ÚLÀSKA WOJNA  PIERWSZA 1740-1742.

W 1740 król Prus i elektor brandenburski Fryderyk II Wielki (1712-1786) wysunàù sùabo uzasadnione roszczenia dynastyczne do Úlàska, wówczas naleýàcego do korony czeskiej. Roszczenia te odrzuciùa Maria Te­resa z Habsburgów (1717-1780), królowa Wægier i Czech. Fryderyk zaproponowaù Marii Teresie w zamian za Úlàsk sojusz wojskowy i gùos Brandenburgii za kandyda­turà jej mæýa w wyborach na cesarza Úwiæ­tego Cesarstwa Rzymskiego. Po odrzuceniu propozycji w 1740 Fryderyk poprowadziù 40-tysiæcznà armiæ na Úlàsk i majàc dziesiæ­ciokrotnà przewagæ liczebnà nad wojskami Marii Teresy w ciàgu siedmiu tygodni opa­nowaù caùy ten region. W odpowiedzi w 1741 Maria wysùaùa na Úlàsk 20 tysiæcy ýoùnierzy; doskonaùa piechota Fryderyka pobiùa ich w bitwie pod Maùujowicami (Mollwitz). Poczàtkowo przewaýajàca liczebnie kawale­ria austriacka rozbiùa jazdæ Fryderyka i zmusiùa do ucieczki, ale piechota pruska odparùa piæã szarý, co rozstrzygnæùo bitwæ; uwaýa siæ czæsto, ýe bitwa ta otwiera ogólno­europejskà wojnæ o austriackà sukcesjæ. W 1742 Fryderyk wtargnàù do Czech i zwy­ciæýyù w bitwie pod Chotusicami. Za po­úrednictwem Anglii Austria zawarùa z Pru­sami pokój we Wrocùawiu (1742); Fryderyk zyskaù prawie caùy Úlàsk. Druga wojna úlàska 1744-1745. Obawiajàc siæ, ýe od­noszàca wùaúnie sukcesy Austria upomni siæ o Úlàsk, Fryderyk wtargnàù w 1744 do Czech na czele 80-tysiæcznej armii. Na poczàtku wrzeúnia 1744 zdobyù Pragæ. W 1745 wygraù bitwæ pod Dobromierzem (Hohenfriedberg 4 czerwca). Nastæpnie wtargnàù do Czech, ale brak ýywnoúci zmusiù go do odwrotu. 30 wrzeúnia pobiù Austria­ków pod Ýatcem, a Sasów pod Hennersdor-fem i Kesselsdorfem. Traktat w Dreênie potwierdziù zdobycze úlàskie Fryderyka z pierwszej wojny úlàskiej, ale rozpoczæta juý AUSTRIACKA WOJNA SUKCESYJ­NA trwaùa nadal. Trzecia wojna úlàska patrz siedmioletnia wojna.