MACHABEUSZY POWSTANIE

MACHABEUSZY POWSTANIE 168-143 p.n.e. Machabeusze, ród pobożnych Żydów, był znany z przywiązania do swobód religij­nych i politycznych. Gdy Antioch IV Epi-fanes (zm. 163), król Syrii z dynastii Seleu-cydów, zbezcześcił Świątynię w Jerozolimie i usiłował zmusić Żydów do przyjęcia ob­rzędów pogańskich, kapłan żydowski Mata-tiasz (zm. 166) stawił opór i zabił syryjskiego żołnierza. Uciekł potem z synem w góry i rozpoczął długotrwałą walkę partyzancką z Syryjczykami. Po śmierci Matatiasza jego syn Juda Machabeusz (zm. 161) został przy­wódcą powstańców żydowskich i zwyciężył dwie wysłane przeciw niemu armie syryj­skie. W 165 Juda odbił Jerozolimę i ponow­nie wyświęcił Świątynię. Gdy Juda poległ w walce z trzecią armią syryjską, przywódcą żydowskim został jego brat Jonatan (zm. 143). Jonatan był zdolnym dyplomatą; za­warł traktat o przyjaźni z Rzymem i Syrią, został jednak oszukany przez wodza syryj­skiego, który zaproponował pokój, a potem uwięził i zabił Jonatana oraz wziętych do niewoli żołnierzy żydowskich. Ostatni brat, Szymon (zm. 135) budował na terenie całej Judei (południowa Palestyna) twierdze i wa­rownie; król syryjski uznał go za arcykap­łana, gubernatora i przywódcę Żydów. Przez pewien okres Judea cieszyła się niepodleg­łością i pokojem, ale po śmierci Szymona zaczęły się wewnętrzne spory i częste napa­dy Seleucydów syryjskich oraz sąsiadujących plemion arabskich. Patrz także seleucydów wojna z egiptem 109-168 p.n.e.