MEIJI REWOLUCJA

MEIJI REWOLUCJA 1863-1868. Od począt-ku XVII w. szogun z rodu Tokugawa (szo-gun stał na czele wojska i rządu; było to stanowisko dziedziczne), sprawował władzę w Japonii. Jego stolicą było Edo (Tokio). Rezydujący w Kioto cesarz był figurantem. Rozwój handlu zagranicznego w połowie XIX w. zmienił układ stosunków między dwoma nominalnymi władcami i ich wa­salami. Daimyo (możnowładcy) zachodnich prowincji Chosho, Satsuma, Hizen i Tosa chcieli początkowo wypędzić cudzoziemców (patrz shimonoseki „wojna' 1863-1864), pó­źniej zmienili zdanie, a będąc w opozycji do szoguna, doradzali przedstawicielom ob­cych państw, by kontaktowali się bezpo­średnio z dworem cesarskim. W listopadzie 1865 brytyjskie, francuskie i holenderskie okręty wojenne wpłynęły do portu Hyogo (Kobe) w pobliżu Osaki, gdzie obradował szogun ze swoimi ministrami. Rząd szoguna nie chciał dopuścić do ostrzelania miasta, obiecał więc przekonać cesarza, by podpisał porozumienia handlowe, na co cesarz nie­chętnie się zgodził. W rok później wybuchł bunt w prowincji Chosho; szogun przekonał cesarza do rozpoczęcia działań wojennych, jednak we wrześniu, po śmierci szoguna działania wojenne zostały wstrzymane. Na początku 1867 zmarł cesarz, a tron objął jego 14-letni syn. Jesienią tego samego roku daimyo prowincji zachodnich przed­stawili nowemu szogunowi list, w którym wzywali go do ustąpienia i zwracali uwagę, że podział władzy politycznej zagraża is­tnieniu kraju. W listopadzie szogun ustąpił mając nadzieję, że w nowym rządzie uzyska wysokie stanowisko. Wypadki potoczyły się inaczej. W styczniu 1868 zniesiono ograniczenia nałożone na Chosho. Człon­kowie rodów z czterech zachodnich pro­wincji wkroczyli do Kioto i odebrali armii Tokugawy władzę nad miastem. Były szo­gun wycofał się do Edo i przygotowywał się do wojny, zdał sobie jednak szybko sprawę, że nie ma żadnej szansy na prze­ciwstawienie się siłom skupionym pod sztandarem cesarskim. Przekazał im więc Edo oraz podległe sobie ziemie i wycofał z życia publicznego. Jego stronnicy stawiali opór aż do połowy 1869, po czym nowy zakres władzy cesarza Meiji został powsze­chnie uznany. Tę zasadniczą zmianę spo­sobu sprawowania władzy udało się osiągnąć niemal bez przelewu krwi i szkód w kraju. Patrz także satsumy bunt mi.