MOGOŁÓW WOJNY Z DYNASTIĄ SUR PÓŹNIEJSZE

MOGOŁÓW WOJNY Z DYNASTIĄ SUR PÓŹ­NIEJSZE 1556-1557, 1575-1576. Trzeci i największy władca z dynastii Mogołów w Indiach, Akbar (1542-1605), mając 13 lat odziedziczył wszystkie nie rozwiązane prob­lemy swego ojca, Humajuna (1508-1556), przede wszystkim stałą, wyniszczającą ry­walizację z dynastią Sur, a także wrogie stosunki z władcami Radżputów (patrz mo­gołów podbój radżastanu 1561-1595). Miał również własne, nieco mniejsze problemy; rosnącego w potęgę przyrodniego brata (patrz mogołów wojna z afganistanem 1565-issi), wrogie stosunki z Gudżaratem (patrz mogołów wojna z gudżaratem druga 1572-1573) i kłopoty z najstarszym synem (patrz mogołów wojna domowa 1600-1605). Wojna z dynastią Sur jeszcze się nie skończyła, gdyż zwycięstwo Humajuna z 1555 pod Rohtak jedynie nadwerężyło siły rywali. W okresie przejmowania tronu przez Akbara, Sikandar Sur (zm. 1558) podważał chwiejną jeszcze władzę Mogołów w Pendżabie, toteż Akbar z regentem udali

się niezwłocznie na zachód. Jednakże w tym czasie, Himu (zm. 1556), hinduski premier Biharu i Bengalu (w których rządy sprawo­wała dynastia Sur), zdobył Delhi i Agrę i objął władzę jako radża Wikramaditja. Armia Mogołów pośpiesznie pomaszerowała na wschód; w drugiej bitwie pod Panipatem, na skutek ataku hinduskich wojsk, którym towarzyszyło około 1500 słoni, oba skrzydła wojsk Mogołów zaczęły się cofać, ale wtedy Himu został rażony strzałą w oko, a jego wojsko rzuciło się do ucieczki. Himu wzięto do niewoli, a potem ścięto. Oswobodziwszy Delhi oraz Agrę i przekazawszy je pod zarząd dowódcy wojskowego, Akbar wrócił na zachód i pobił Sikandara Sura pod Sirhind. Zwyciężony uciekł do Orisy. Ak­bar, znając jego słabość, nie ścigał go. Podbój Biharu w 1574 skłonił jednak Sura do najazdu na Bengal. Akbar wygrał bitwę pod Tukaroi (1575) i zajął Bengal. Władca Sur ponownie próbował (1576) zająć Bengal, ale porażka i śmierć pod Radżmahal zakoń­czyła opór, jaki władcy timurydzcy musieli przełamywać od 1536. Patrz także babera podboje