NIKARAGUAŃSKA WOJNA DOMOWA

NIKARAGUAŃSKA WOJNA DOMOWA 1925--1933. W 1925, po wyborze konserwatysty, Carlosa Solorzano na prezydenta, a liberała Juana Bautisty Sacasy (1874-1946) na wice­prezydenta w Nikaragui powstał rząd koali­cyjny. Wkrótce, po 13 latach okupacji, kraj opuściła piechota morska USA (patrz nika­raguańska wojna domowa października 1925 generał Emiliano Cha-morro Yargas (1871-1966) i Adolfo Diaz (1874-1964) dokonali zamachu stanu i prze­jęli władzę usuwając z rządu Sacasę i innych liberałów. Po rezygnacji Solorzano w stycz­niu 1926 prezydentem został Chamorro; Stany Zjednoczone go nie uznały. Po wybu­chu rewolty liberałów pod wodzą generała Augusto Cesara Sandino (1893-1934) i prze­jęciu własności USA przez zwolenników Sandino, Stany Zjednoczone wysłały do Nikaragui kanonierki i wojsko. Doprowa­dzono do zawieszenia broni; Chamorro zrezygnował z urzędu prezydenta i opuścił kraj w październiku 1926, nikaraguański Kongres wybrał na prezydenta konserwatystę Diaza. Jednakże do kraju z emigracji w Meksyku powrócił Sacasa i z pomocą Meksyku ustanowił na wschodnim wybrze­żu Nikaragui konkurencyjny rząd liberalny. Wybuchła wojna domowa między liberal­nymi powstańcami pod wodzą generała Jose Marii Moncady (1868-1945) a rządem pod przewodnictwem Diaza. Na prośbę Diaza Stany Zjednoczone udzieliły mu pomocy wojskowej. W 1927 przybyły okręty wojenne USA i wysadziły na brzeg około 2000 żoł­nierzy piechoty morskiej oraz wyładowały sprzęt. Oburzony mieszaniem się Waszyng­tonu w sprawy Nikaragui Sandino przystąpił do wojny, organizując działania partyzanc­kie przeciw gringos (biali obcokrajowcy). Prezydent USA, Calvin Coolidge (1872--1933), wydelegował osobistego przedsta­wiciela, Henry'ego L. Stimsona (1867--1950), by załagodził konflikt. Stimson nakłonił rywalizujących przywódców, Diaza i Moncadę, do złożenia broni i wyrażenia zgody na nadzór USA nad przebiegiem nadchodzących wyborów. 4 listopada na prezydenta Nikaragui wybrano liberała Moncadę, ale Sandino nie zgodził się z tym wyborem i prowadził dalej ataki partyzanc­kie na oddziały amerykańskiej piechoty morskiej. W odpowiedzi samoloty USA zbombardowały partyzanckie punkty oporu w górach; Sandino uciekł do Meksyku przysięgając, że nie złoży broni dopóty, dopóki Nikaragui nie opuszczą wojska USA. W wyborach 1932 prezydentem został Saca­sa, który usiłował dojść do zgody z Sandino. Sandino skapitulował po wycofaniu się pie­choty morskiej USA na początku 1933; w 1934 został zamordowany w Managui przez narodowych gwardzistów, oburzonych amnestią udzieloną Sandino przez rząd.