PARAGWAJSKA WOJNA

PARAGWAJSKA WOJNA 1864-1870 (Lo-peza wojna, wojna trójstronnego przymie­rza). Francisco Solano Lopez (1827-1870), prezydent-dyktator Paragwaju, marzył o rzą­dach w wielkim państwie La Płaty w Ame­ryce Południowej, którego głównym ośrod­kiem miał być Paragwaj. Gdy Brazylia, chcąc przyjść z pomocą Colorado (koloro­wym), interweniowała zbrojnie w sprawy wewnętrzne Urugwaju (1864), Lopez, po­pierający Blanco (białych), rywali Colorado, zażądał wycofania cesarskich wojsk brazylij­skich. Gdy Brazylia zlekceważyła to żądanie, paragwajskie wojska rozbudowane do siły 50 tysięcy żołnierzy i stanowiący największą

ówcześnie potęgę militarną Ameryki Połu­dniowej, wkroczyły pod koniec 1864 do brazylijskiego stanu Mato Grosso, zajęły go, a Lopez wypowiedział Brazylii wojnę. Nie uzyskawszy zgody Argentyny na przejście przez jej terytorium wojsk paragwajskich, które miały zaatakować Brazylię od połu­dnia, 18 marca 1865 Lopez wypowiedział wojnę Argentynie. Brazylia, Argentyna i Urugwaj zawiązały trójstronne przymierze (l maja 1865) skierowane przeciw Paragwa­jowi i utworzyły wspólną armię, którą dowo­dził argentyński generał Bartolome Mitrę (1821-1906). Brazylijska flota wygrała w po­łowie 1865 poważną bitwę na rzece Paranie, w rejonie Riachuelo, na południe od Cor-rientes, zmuszając Paragwaj do odwrotu i podjęcia działań obronnych na własnym terenie. Po kilku porażkach Lopez poprowa­dził swoje wojska do zwycięstwa pod Curu-payti (22 września 1866). W 1867 wojska sojusznicze przedzierały się powoli w górę rzeki Paragwaj, zdobyły Humaitę, strategicz­ną twierdzę nad rzeką, a oddziały paragwaj­skie wycofały się na północ, do Angostury i Ypacarai. W końcu 1867 sojusznicy zdobyli oba miasta, po czym Brazylijczycy pod komendą następcy Mitrę, Luiza Alvesa de Lima e Silva, księcia Caxias (1803-1880), zdobyli i spustoszyli Asunción, stolicę Para­gwaju. Lopez uciekł z popierającymi go oddziałami i rozpoczął walkę partyzancką w północnej i wschodniej części Paragwaju; zginął l marca 1870 w walce z Brazylijczyka-mi w departamencie Concepción. Tymcza­sowy rząd Paragwaju zawarł z sojusznikami porozumienie pokojowe (20 czerwca 1870), na mocy którego Argentyna i Brazylia zys­kały ponad 140 tysięcy km² paragwajskiego terytorium. Wojna zrujnowała Paragwaj; z 525 tysięcy mieszkańców pozostało 221 tysięcy, w tym jedynie 29 tysięcy dorosłych mężczyzn. Był to najkrwawszy konflikt w historii Ameryki Południowej.