PERU WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ

PERU WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ 1820- Jose de San Martin (1778-1850), południowoamerykański przywódca rewo­lucyjny pochodzenia hiszpańskiego, był przekonany, że dopóki Peru, stary bastion hiszpańskiej władzy królewskiej, nie zo­stanie wyzwolone, Ameryka Południowa nie będzie wolna. Po pokonaniu Hiszpanów w Chile (patrz chilijska wojna o niepod­ległość isio-isis) San Martin zaokrętował w 1820 około 4000 żołnierzy na statki i przewiózł ich z Yalparaiso (Chile) do Pisco (Peru) pod eskortą floty chilijskiej lorda Thomasa Cochrane'a (1775-1860). Armia Martina rozłożyła się obozem w Hua-cho, gdzie przyłączyło się do niej wielu ochotników peruwiańskich. Gdy w lipcu 1821 wicekról hiszpański opuścił Limę, udając się w głąb kraju, jej mieszkańcy wezwali San Martina, by wkroczył do mias­ta. San Martin niezwłocznie ogłosił niepod­ległość Peru, do którego należała wówczas również Boliwia, znana jako Górne Peru. Potrzebując wsparcia wojskowego, San Mar­tin zwrócił się o pomoc do Simona Bolivara (1783-1830), przywódcy rewolucjonistów południowoamerykańskich z północy. Obaj przywódcy spotkali się 26-27 lipca 1822 w Guayaąuil i połączyli swoje wojska. San Martin przekazał władzę Bolivarowi i wy

cofał się z działalności rewolucyjnej. Bolivar i Antonio Jose de Sucre (1785-1830) przy­byli do Peru w 1823 na czele 9-tysięcznej armii i 6 sierpnia 1824 pokonali hiszpań­skich rojalistów dowodzonych przez Jose Canteraca (1775-1835) w bitwie pod Junin. 9 grudnia 1824 Sucre poprowadził około 6000 żołnierzy do zwycięstwa nad armią 9300 rojalistów pod wodzą Jose de La Serny (1770-1832) w bitwie pod Ayacucho; do niewoli dostała się cała armia La Serny zmuszając dowódcę hiszpańskiego do kapi­tulacji i zgody na wycofanie wojsk królew­skich z Peru. Żołnierze Bolivara i Sucre udzielili pomocy rewolucjonistom z Gór­nego Peru, bez powodzenia prowadzących tam walkę o niepodległość, i w 1824 wspól­nie pokonali 4-tysięczną armię hiszpańską. Bolivar chciał zjednoczyć Peru i Górne Peru, ale Sucre doszedł do porozumienia z przywódcami Górnego Peru w sprawie utworzenia tam oddzielnego państwa. Na­zywając nowe państwo republiką Bolivara, czyli Boliwią, Sucre zaspokoił ambicje Bo-livara, a sam został pierwszym prezydentem Boliwii. Patrz także argentyny wojna o niepodległość isoe-isió; kolumbii wojna o niepodległość isio-1819; wenezuelska wojna o niepodległość mi-i82i.