PERUWIAÑSKIE POWSTANIE

PERUWIAÑSKIE POWSTANIE 1948. APRA

- Amerykañski Sojusz Ludowo-Rewolucyj-ny lub Partio Aprista - reformatorska partia polityczna zaùoýona i kierowana przez Vic-tora Raula Hayæ de la Torre (1895-1979), przyczyniùa siæ w 1945 do wyboru na pre­zydenta Peru Jose Luisa Bustamante y Ri-vero. Czùonkowie Apristy, którzy w wybo­rach uzyskali duýo miejsc w obu izbach parlamentu i przyjæli trzy stanowiska w rzà­dzie, zdecydowanie dàýyli do przeprowa­dzenia reform politycznych i spoùecznych, ale napotkali w rzàdzie silnà opozycjæ kon­serwatywnà. W 1947 obarczono czùonków Apristy winà za zabójstwo wydawcy konser­watywnej gazety; podczas awantury czùon­kowie gabinetu z ramienia Apristy zùoýyli rezygnacjæ, a senatorowie nie naleýàcy do Apristy odmówili udziaùu w posiedzeniach Senatu. Nastàpiù paraliý wùadzy ustawodaw­czej i wykonawczej. Punktem kulminacyj

nym walki miædzy Apristà a konserwatys­tami byùo powstanie opozycjonistów z Apri-sty w porcie Callao w paêdzierniku 1948; ýoùnierze i cywile przejæli paræ okrætów wojennych. Wydawaùo siæ, ýe kraj stoi na krawædzi wojny domowej. 27-29 paêdzier­nika 1948 szef sztabu generalnego armii peruwiañskiej, konserwatysta, generaù Ma­nuel Odria (1897-1974), stanàù na czele skierowanego przeciw Apriúcie przewrotu wojskowego, który obaliù Bustamante i jego gabinet; wùadzæ przejæùa junta wojskowa pod przewodnictwem Odrii. APRA i partia komunistyczna zostaùy zdelegalizowane, wielu czùonków Apristy uwiæziono lub ska­zano na wygnanie, Haya de la Torre schro­niù siæ w ambasadzie kolumbijskiej w Limie. 2 lipca 1950, w sposób zgodny z prawem, wybrano Odriæ na prezydenta Peru.