PERUWIAŃSKIE POWSTANIE

PERUWIAŃSKIE POWSTANIE 1948. APRA

- Amerykański Sojusz Ludowo-Rewolucyj-ny lub Partio Aprista - reformatorska partia polityczna założona i kierowana przez Vic-tora Raula Hayę de la Torre (1895-1979), przyczyniła się w 1945 do wyboru na pre­zydenta Peru Jose Luisa Bustamante y Ri-vero. Członkowie Apristy, którzy w wybo­rach uzyskali dużo miejsc w obu izbach parlamentu i przyjęli trzy stanowiska w rzą­dzie, zdecydowanie dążyli do przeprowa­dzenia reform politycznych i społecznych, ale napotkali w rządzie silną opozycję kon­serwatywną. W 1947 obarczono członków Apristy winą za zabójstwo wydawcy konser­watywnej gazety; podczas awantury człon­kowie gabinetu z ramienia Apristy złożyli rezygnację, a senatorowie nie należący do Apristy odmówili udziału w posiedzeniach Senatu. Nastąpił paraliż władzy ustawodaw­czej i wykonawczej. Punktem kulminacyj

nym walki między Apristą a konserwatys­tami było powstanie opozycjonistów z Apri-sty w porcie Callao w październiku 1948; żołnierze i cywile przejęli parę okrętów wojennych. Wydawało się, że kraj stoi na krawędzi wojny domowej. 27-29 paździer­nika 1948 szef sztabu generalnego armii peruwiańskiej, konserwatysta, generał Ma­nuel Odria (1897-1974), stanął na czele skierowanego przeciw Apriście przewrotu wojskowego, który obalił Bustamante i jego gabinet; władzę przejęła junta wojskowa pod przewodnictwem Odrii. APRA i partia komunistyczna zostały zdelegalizowane, wielu członków Apristy uwięziono lub ska­zano na wygnanie, Haya de la Torre schro­nił się w ambasadzie kolumbijskiej w Limie. 2 lipca 1950, w sposób zgodny z prawem, wybrano Odrię na prezydenta Peru.