PORTO, REWOLUCJA W PORTO

PORTO, REWOLUCJA W PORTO 1820.  Po

pokonaniu Francji w wojnie na PÓŁWYS­PIE IBERYJSKIM, stanowiącej ważną fazę NAPOLEOŃSKICH WOJEN, rządy w Por­tugalii sprawował ustanowiony przez Brytyj­czyków regent. Król Portugalii Jan VI (1769-1826) pozostawał nadal w Brazylii, dokąd uciekł w czasie wojny i gdzie założył dwór. Obawiając się wzrostu wpływów por­tugalskich jakobinów (skrajni radykałowie polityczni), marszałek brytyjski William Carr Beresford (1768-1854), dowódca wojsk portugalskich, przekonany, że król mógłby przeszkodzić w wybuchu rewolucji w Por­tugalii, udał się do Brazylii, by namówić

Jana do powrotu. W czasie nieobecności Beresforda, pod wpływem HISZPAŃSKIEJ WOJNY DOMOWEJ 1820-1823 liberało­wie nasilili działania. 24 sierpnia 1820 członkowie Klubu Jakobinów w Porto (Por­tugalia) wspólnie z wysokimi rangą oficera­mi armii pragnącymi pozbyć się Beresforda, przeprowadzili zamach stanu. Dwaj puł­kownicy wraz z żołnierzami przejęli władzę i obwieścili powołanie junty narodowej; salwa zakończyła „rewolucję'. W stolicy, Lizbonie, zamieszki wybuchły 15 września 1820, junta obaliła panującego regenta i zwo­łała posiedzenie Kortezów (zgromadzenie ustawodawcze). Wypędzono wojskowego re­zydenta Wielkiej Brytanii, a Beresford wró­cił do Anglii. W 1821 Jan przybył do Portugalii jako monarcha konstytucyjny. Patrz także brazylijska wojna o niepod­ległość 1822-1825; portugalska wojna do­mowa