PORTUGALSKIE PODBOJE W INDIACH l INDIACH WSCHODNICH

PORTUGALSKIE PODBOJE W INDIACH l IN­DIACH WSCHODNICH 1500-1545. Wyprawa portugalska Vasco da Gamy (1469?-1524) w 1498 dotarła do Kalikaty (Kożikode) na Wybrzeżu Malabarskim w Indiach. Po trzech miesiącach odpłynęła do kraju z ładowniami pełnymi korzeni. Portugalczycy byli przeko­nani, że Indie otwierają dla Portugalii moż­liwości krzewienia chrześcijaństwa, nabywa­nia cennych korzeni i przełamania monopolu handlowego muzułmanów z wschodniej czę­ści Morza Śródziemnego, których Portugal­czycy darzyli nienawiścią za ataki na świat chrześcijański. Ta wyprawa w 1498 stała się bodźcem do stworzenia niezwykłego por­tugalskiego imperium - łańcucha twierdz i placówek handlowych od Indii Wschodnich do Morza Arabskiego, bronionego przez silnie uzbrojoną flotę. Nie myślano o kolo­niach; zakładanie kolonii zaczęło się dopiero w 1557 po nabyciu Makau na chińskim wybrzeżu. Aby udowodnić życzliwym ra­dżom i wrogim sułtanom wyższość chrześ­cijańskich kupców, aż do 1505 butne eks­pedycje odpływając z ładowniami pełnymi korzeni strzelały z armat. W 1505 przybył do Indii pierwszy wicekról portugalski, Fran­cisco Almeida (ok. 1450-1510), następnym od 1509 do 1515 był Alfonso de Albuąuerąue (1453-1515), który opracował plan stworze­nia imperium portugalskiego na tamtych obszarach. Portugalczycy zbudowali twierdze w Kalikacie, Koczinie i Kannanurze w In­diach, na Sokotrze (wyspa u wybrzeża połu­dniowej części Jemenu) oraz na wybrzeżu wschodniej Afryki. W 1509 rozbili egipską flotę u wybrzeża Diu (wyspa indyjska) (patrz portugalskie kampanie przeciw Diu 1509-154?). Po dwóch wyprawach wojennych Portugalczycy odebrali Goa na Wybrzeżu Malabarskim szyickiemu szachowi Bidźapu-ru, władcy Widżajanagaru; w 1511 Albuąuer­ąue rozpoczął podbój obszarów uprawy ko­rzeni w Indiach Wschodnich od zdobycia Malakki (Malezja). W 1516 padł Aczin i Pa-sai, Ternate i Tidor w 1521, a Makasar w 1545. Do tego czasu Portugalczycy stoczyli już cztery wojny z Kalikatem (1505, 1509, 1510 i 1525-1526); w 1520 po zwycięskiej wojnie zdobyli Czaul, opanowali Bombaj (1534), podbili Diu (1533) i Daman (1538). Bardzo wrogo nastawieni do muzułmanów,

a przyjaźnie ustosunkowani do Hindusów, skłonni do zawierania mieszanych małżeństw hindusko-portugalskich, Portugalczycy w cią­gu niespełna pół wieku zdobyli monopol na handel korzeniami i stworzyli jedno z naj­większych imperiów handlowych w historii. Patrz także widżajanagaru wojny 1509-1555.