ROSYJSKI PODBÓJ AZJI ŚRODKOWEJ

ROSYJSKI PODBÓJ AZJI ŚRODKOWEJ 1865- Turkmeńscy i tatarscy koczownicy w Azji Środkowej, zamieszkujący stepy na południe od Syberii, dostali się pod pano­wanie Rosji w XIX w. Istotną rolę w pod­porządkowywaniu plemion kirgiskich zaj­mujących terytoria po rzekę Syr-Darię ode­grały twierdze wzniesione przez cara Alek­sandra I (1777-1825) i Mikołaja I (1796--1855). Na południe od Morza Aralskiego ataki ekstremistów islamskich na emirat Buchary oraz chanaty chiwański i kokan-dzki stały się pretekstem podboju tych terytoriów przez rosyjskich gubernatorów wojskowych. Rosyjskie wojska zajęły główne miasta Taszkient (1865) i Samarkandę (1868), a w 1867 mianowano rosyjskiego generał-gubernatora nowej prowincji tur-kiestańskiej utworzonej między Morzem Aralskim a jeziorem Issyk-Kul. Po upływie dwu lat od poniesionej porażki, w 1868, emir Buchary (muzułmanin) zgodził się na zwierzchnictwo Rosji w zamian za zacho­wanie tronu. Chan Chiwy zrobił to samo w 1873, a między Morzem Kaspijskim i Amu-Darią Rosjanie utworzyli prowincję zakaukaską. Gdy chan Kokandy nie chciał podporządkować się władzy Rosji, wojska rosyjskie najechały chanat i wcieliły go do Rosji (1876). Do 1881 ustanowiono rosyjski Turkiestan, zajmujący rozległe obszary w Azji Środkowej, od Morza Kaspijskiego na wschód do granicy chińskiej oraz od działu wodnego Irtysza na południe, do granicy z Afganistanem.