RZYMSKA WOJNA DOMOWA

RZYMSKA WOJNA DOMOWA 68-69 n.e. Ok­rutne, tyrańskie rządy cesarza Nerona (37-68) wywoływały ogromne niezadowolenie w ca­łym imperium rzymskim. Namiestnik rzyms­ki w Galii Lugdańskiej Gajusz Juliusz Win-deks (zm. 68) podniósł bunt, do którego przyłączył się Serwiusz Sulpicjusz Galba (3-69), namiestnik Hiszpanii Tarrakońskiej, obwołany cesarzem (za namową Windeksa) przez własne legiony. Bunt Windeksa zdławił Lucjusz Wirginiusz Rufus (15-69), namiest­nik Górnej Germanii, Windeks popełnił samobójstwo. Rufus nie zgodził się, by wojsko tytułowało go cesarzem, poparł Galbę, którego cesarzem obwołali też pretorianie (cesarska gwardia przyboczna), a potem senat; Neron, skazany przez senat, popełnił samobójstwo. Legiony w Dolnej Germanii obwołały nato­miast 3 stycznia 69 cesarzem namiestnika prowincji Aulusa Witeliusza, który ruszył do Italii, by przejąć władzę. W tym czasie zmienni w upodobaniach pretorianie przenie­śli sympatie na Marka Salwiusza Othona (32-69), namiestnika Luzytanii (Portugalia), współuczestnika działań Galby przeciw Nero­nowi i zamordowali Galbę 15 stycznia. Othon został uznany przez senat; trzy miesiące później wyruszył z wojskami z Rzymu, by walczyć z Witeliuszem. Wojska Witeliusza zwyciężyły w pierwszej bitwie pod Bedria-kum, w pobliżu Cremony (północne Włochy); Othon popełnił samobójstwo. Witeliusz wkroczył do Rzymu i został uznany przez senat za cesarza. Cesarzem obwołany został również, przy poparciu rzymskiego namiest­nika Syrii i Egiptu, Wespazjan (9-79), wybit­ny wódz armii w Judei. Duża armia nad Dunajem opowiedziała się za Wespazjanem i wyruszyła do Italii. Jej wódz Antoniusz Primus w drugiej bitwie pod Bedriakum (listopad? 69) zwyciężył główne siły Witeliu­sza, którego zamordowano w dniu (20 grudnia 69), gdy zwycięzcy przybyli do Rzymu, by objąć władzę. Dzień później senat obwołał Wespazjana cesarzem.