SAMNICKA WOJNA PIERWSZA

SAMNICKA WOJNA PIERWSZA 343-341 p.n.e. Wojownicze plemiona Samnitów za­mieszkiwały obecny region Abruzzów we Włoszech, głównie południową część Ape­ninów. W IV w. p.n.e. Samnici zaczęli powiększać swoje terytoria, co prowadziło do konfrontacji z Rzymem. Pierwsze starcie nastąpiło w 343, gdy Kapua, miasto należące do Związku Latyńskiego, poprosiło Rzym o pomoc w walce z Samnitami. Rzym przy­słał wojska, które zwyciężyły w niewielkiej bitwie pod Mount Gaurus w 342, ale bunty żołnierzy rzymskich sprawiły, że pomoc Rzymu okazała się nieskuteczna. Układ pokojowy (341), na mocy którego Samnici przejęli kilka miast w Kampanii, wzbudził

wielkie oburzenie wśród latyńskich sojusz­ników Rzymu (patrz latyńska wojna 340-338 p.n.e.). Większa część Kampanii zna­lazła się pod protektoratem Rzymu. Druga wojna samnicka 327-304 p.n.e. W 327 Samnici poparli jedną z grup walczących o władzę w Neapolu i obsadzili miasto. Samnitów skłoniono do opuszczenia Nea­polu, który został sojusznikiem Rzymu, co doprowadziło do wznowienia walk. W wal­kach w górzystym terenie Samnici górowali nad Rzymianami; w 321 otoczyli Rzymian w wąskim przesmyku apenińskim, zwanym Wąwozami Kaudyńskimi (Furculae Cudi-nae) i zmusili ich do kapitulacji. Rzymianie, zmuszeni do przejścia pod jarzmem, przeżyli upokorzenie, którego nigdy nie zapomnieli. Rzym zmienił organizację armii i przyjął taktykę bardziej odpowiednią do walki w gó­rach. Działania wojenne podjęto w 317, w następnym roku Rzymianie wpadli w za­sadzkę w wąwozie pod Lautułae. Rzymianie szybko zebrali siły, wygrali ważną bitwę pod Ciuną (315) i odbili utracone obszary, wypierając Samnitów z Kampanii. Rzymia­nie założyli kolonie dokoła Samnium (kraj Samnitów), stanowiły one bazy wypadowe dla wojsk rzymskich wznoszono w nich twierdze, poprowadzili również z Rzymu do Kampanii brukowaną drogę, Via Appia, która umożliwiała komunikację nawet przy intensywnych deszczach. Samnici nakłonili miasta etruskie na północy do powstania przeciw Rzymowi, ale Etruskowie ponieśli porażkę w bitwie nad Jeziorem Wadymoń-skim (310) i musieli zawrzeć pokój (308). Samnici namówili również plemiona za­mieszkujące środkowe Apeniny do zerwania sojuszu z Rzymem, jednak Rzymianie zmu­sili je do uległości. Po przegraniu bitwy pod Bovianum (305) Samnici i ich sprzymie­rzeńcy musieli w 304 zawrzeć pokój. Trze­cia wojna samnicka 298-290 p.n.e. Samnici starali się siłą zmusić Lukanów do zawarcia z nimi przymierza. Ci zwrócili się o pomoc do Rzymian, którzy wyparli Samnitów z Lu-kanii. W 296 Samnitom udało się wciągnąć do przymierza przeciw Rzymianom Sabinów, Umbrów, Etrusków i Galów. Połączo­ne wojska Etrusków, Galów i Samnitów poniosły klęskę w 295 pod Sentinum (Sas-soferrato) niedaleko wybrzeży Adriatyku. Wszystkie plemiona biorące udział w woj­nie, z wyjątkiem Samnitów, zawarły z Rzy­mem pokój. Rzymianie systematycznie pus­toszyli ziemie Samnitów i wygrali bitwę pod Akwilonią (293). W końcu, w 290 Samnici musieli wystąpić o pokój. Zostali podporządkowani Rzymowi jako tzw. sprzy­mierzeńcy.