SERBSKIE POWSTANIE PIERWSZE

SERBSKIE POWSTANIE PIERWSZE 1804--1813. Imperium tureckie od długiego cza­su usiłowało zdławić narastające nastroje patriotyczne swych serbskich poddanych, którzy na własnych ziemiach (zagarniętych przez Turków) traktowani byli jak chłopi pańszczyźniani. Serbowie z paszałyku bel­gradzkiego mieli ponadto dosyć rządów znienawidzonych janczarów. Pod wodzą Jerzego Czarnego (Karadjordje) (1762--1817), syna chłopa serbskiego, Serbowie podnieśli bunt i wypędzili janczarów w gru­dniu 1806. Po odrzuceniu przez Portę pro­śby o autonomię dla Serbii Jerzy Czarny zawarł sojusz z Rosją, która w tym czasie walczyła z Turcją (patrz rosyjsko-turecka wojna 1806-1812). Wojska serbsko-rosyjskie pokonały Turków w bitwach pod Varvari-nem i Łożnicą (1810), i wyzwoliły niemal całą Serbię, ale NAPOLEONA KAMPA­NIA ROSYJSKA (1812) zmusiła Rosjan do zawarcia w Bukareszcie porozumienia z Tu­rcją. Turcy mogli teraz skoncentrować wszy­stkie siły na Serbii; do Serbii wkroczyła ogromna armia turecka, pokonała Serbów w 1813 i odzyskała władzę. Jerzy Czarny uciekł do Austrii. Drugie powstanie serb­skie 1815-1817. Na czele nowego, udanego powstania Serbów przeciw Turkom (1815), które zapewniło Serbii znaczną autonomię, stanął chłopski rewolucjonista, Miłosz Ob-renowić (1780-1860), rywal Jerzego Czar

nego. W 1817 Jerzy Czarny wrócił do kraju, ale został zamordowany z rozkazu Obreno-wicia (zapoczątkowało to długą i krwawą walkę między rywalizującymi rodzinami obu przywódców). Zgromadzenie narodowe przyznało Obrenowiciowi tytuł księcia Ser­bii (1817), później (1827) Turcy uznali ten tytuł za tytuł dziedziczny. Do 1830 status Serbii, jako księstwa autonomicznego pod zwierzchnictwem Turcji i protekcją Rosji, zyskał międzynarodowe uznanie.