SZMALKADZKA WOJNA

SZMALKADZKA  WOJNA 1546-1547.

W 1531 dziewięć państw niemieckich za­wiązało związek szmalkadzki, sojusz dla obrony protestantów w Niemczech. Uczest­nicy mieli nadzieję, że powstrzymają wrogie posunięcia katolickiego cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Karola V (1500--1558). W 1544, obawiając się, że związek może zawrzeć sojusz z jego wrogiem, królem Francji Franciszkiem I (1494-1547), Karol uznał związek. Później (1546) postanowił go zniszczyć i w Ratyzbonie wypowiedział mu wojnę. Uczynił to w sytuacji, gdy wszys­tkie jego liczne wojska znajdowały się dale­ko i armia związku mogłaby uzyskać prze­wagę, ale związek niepotrzebnie zwlekał. Karol zebrawszy większe siły, wyparł wojska związku z południowych Niemiec. Kilku członków związku przeszło na stronę cesa­rza. Armia Karola dowodzona przez Fer­dynanda Toleda, księcia Albę (1503-1582), rozbiła saską armię związku pod Miihlber-giem nad Łabą 24 kwietnia 1547 i wzięła do niewoli jej dowódcę Jana Fryderyka (1503-1554), elektora saskiego. Przywódca związku, landgraf heski Filip (1504-1567), również został wzięty do niewoli pod Miih-Ibergiem. Obaj, Jan Fryderyk i Filip, poka­zali się na sejmie w Augsburgu, który

usiłował rozwiązać (1548) problem różnic religijnych w Świętym Cesarstwie Rzym­skim. Patrz także habsburgów i walez-juszy wojna 1547-1559; włoskie wojny mię­dzy karolem v a franciszkiem I.