TAJPINGÓW POWSTANIE

TAJPINGÓW POWSTANIE 1850-1864.

W 1850 mandżurscy władcy Chin (dynastia King) wydali rozkaz, by wojska cesarskie zlikwidowały stowarzyszenie religijne, któ­rego prawdy wiary wywodziły się po części z doktryny protestanckiej. Armia cesarska doznała poważnej porażki, a ruch religijny zapoczątkowany i prowadzony przez uczo­nego Hong Xiuquana (1813-1864) prze­kształcił się szybko w powstanie przeciw Mandżurom. Ruch przyciągnął rzesze nie­zadowolonych mieszkańców południowych Chin, ale początkowo jego uczestnicy byli słabo uzbrojeni. W 1852 członkowie ruchu zdobyli arsenał w Yuezhou (Yoyang). Pozys­kawszy broń, zajęli dolinę Jangcy i zdobyli Nankin, gdzie Hong Xiuquan proklamował nową dynastię Tajping, czyli Najwyższego Spokoju. Wojska cesarskie i prowincjonalne nie były w stanie powstrzymać jego stron­ników, którzy siali spustoszenie na całym obszarze południowych Chin. W 1860 obce mocarstwa, które w wyniku pierwszej i dru­giej OPIUMOWEJ WOJNY wymusiły na Chińczykach ogromne ustępstwa, uznały, że w imię własnych interesów muszą przyjść Mandżurom z pomocą. Pewien oficer mary­narki amerykańskiej zorganizował małą ar­mię na sposób zachodni, która dzięki od­noszonym sukcesom zyskała nazwę „Wiecz­nie Zwycięskiej Armii'. W 1862 na jej czele stanął oficer brytyjski, Charles George Gor-don (1833-1885) i pod jego dowództwem armia ta odbiła kilka ufortyfikowanych miast. Do zdławienia powstania przyczyniły się także dwie armie chińskie, zebrane i dowodzone przez ochotników. W lipcu 1864 wzięto szturmem Nankin, a rok póź­niej opanowano ostatnie ośrodki oporu. Większość zamożnych niegdyś obszarów Chin leżała w ruinie, a miliony ludzi zginęły w czasie powstania, które głęboko wstrząs­nęło dynastią King i niewątpliwie stało się jednym z najpoważniejszych wydarzeń w dziewiętnastowiecznej historii Chin. Patrz także nien powstanie 1853-1868.