TRZYNASTOLETNIA WOJNA

TRZYNASTOLETNIA  WOJNA 1454-1466.

Król Polski Kazimierz II Jagiellończyk (1427-1492) chciał odzyskać Pomorze Gdańskie zagarnięte przez Krzyżaków (nie­miecki zakon rycerski) w czasie ubiegłych wojen (patrz krzyżaków wojny z polską 1308-B43). Despotyczne rządy Krzyżaków doprowadziły w 1454 do powstania ludności państwa krzyżackiego (Polaków i Niemców), mającego poparcie Polski. Powstanie do­prowadziło do wyparcia Krzyżaków z więk­szej części ich państwa. Kazimierz wypo­wiedział wojnę Krzyżakom. Krzyżakom udało się zwerbować liczną armię zaciężną w Niemczech, która odniosła zwycięstwo pod Chojnicami. Krzyżacy odzyskali znacz­ną część swego terytorium. Przewlekła woj­na wyczerpała skarbiec Krzyżaków; w 1455, gdy nie mogli dłużej opłacać wojsk zacięż­nych, Krzyżacy oddali im w zastaw Mal­bork, główną siedzibę zakonu i inne zamki. Zaciężni sprzedali je Polsce. W 1457 i 1460-1461 Krzyżacy podejmowali działa­nia zaczepne. Lata 1462-1466 to okres ofensywy polskiej. 17 września 1462 Polacy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Swieci-nem. W 1463 flota krzyżacka została pobita na Zalewie Wiślanym. Dalsze sukcesy Pola­ków doprowadziły do drugiego traktatu toruńskiego z 14 października 1466; Polska uzyskała Pomorze Gdańskie, ziemię cheł­mińską i Warmię, a Krzyżacy zatrzymali jako lenno znaczną część Prus z nową stolicą, Królewcem (obecnie Kaliningrad), wielki mistrz został wasalem króla Polski. Zakon, pierwotnie wyłącznie niemiecki, miał przyjmować do swego grona również Polaków, czego nie zrealizowano.