TURECKA WOJNA DOMOWA

TURECKA WOJNA DOMOWA  1509-1513.

Suùtan Bajezid II (1447-1513), który objàù tron w bratobójczych walkach o wùadzæ (patrz turecka wojna domowa 1481-1482), zostaù zmuszony do odejúcia w podobnych okolicznoúciach; zbuntowali siæ przeciw

niemu jego synowie, czùonkowie plemion turkmeñskich oraz janczarzy. Nawet úmierã przypominaùa tamte okolicznoúci; jego brat Gem zginàù otruty, prawdopodobnie na roz­kaz Bajezida, równieý Bajezid zmarù od trucizny (1513), truciznæ podano mu praw­dopodobnie na rozkaz syna, Selima I (1467-1520). Bajezid wybraù na swego na­stæpcæ syna Ahmeda (zm. 1513), ale Selim, gubernator Trapezuntu, teý dàýyù do objæcia tronu. Gdy Bajezid chciaù abdykowaã na korzyúã Ahmeda, Selim z wojskiem ruszyù do Adrianopola (Edirne) i zaýàdaù przeka­zania mu wùadzy w prowincjach europej­skich (suùtanem miaù byã nadal Bajezid). Selim wkrótce zdobyù miasto, zostaù jednak zaraz zwyciæýony, uciekù do Trapezuntu (1509-1510). W 1511 pod wpùywem szacha Persji Ismaila I (1486-1524) z dynastii Safawidów turkmeñscy nomadowie, szyici, podnieúli bunt i zdobyli Bursæ, ok. 250 km od Adrianopola. Wielki wezyr wyruszyù, by zdùawiã bunt, a w tym czasie Ahmed za­skoczyù Bajezida, domagajàc siæ przyrzeczo­nej mu sukcesji. Bajezid nie zgodziù siæ na abdykacjæ i ochroniù tym samym Ahmeda przed buntem janczarów. Póêniej Ahmed razem z bratem Kortudem (zm. 1513) usi­ùowaù zdobyã wùadzæ w Anatolii. W 1512 armia Selima zwyciæýyùa wojska Ahmeda, wspieranego przez Persów. Selim ruszyù do Adrianopola, uzyskaù pomoc janczarów i zmusiù Bajezida do abdykacji. Miesiàc póêniej i Bajezid, i Kortud nie ýyli. W 1513 Ahmed zostaù pokonany i uduszony. W po­dobny sposób zginæli wszyscy bratankowie Selima. Aby caùkowicie usunàã wszelkà moýliwà opozycjæ, Selim, któremu z racji okrucieñstwa nadano przydomek Bezlitos­ny, usunàù czterech z piæciu synów i wydaù rozkaz pogromu 40 tysiæcy szyitów z Ana­tolii. Patrz takýe perska wojna domowa 1500-1503; TURECKO-PERSKA WOJNA 1514-1516.